Tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội X quang Bắc Mỹ (RSNA), một nhóm nhà khoa học đã trình bày về dấu hiệu nhận biết bệnh Alzheimer trước khi các triệu chứng sớm nhất của bệnh này xuất hiện hiện đến 20 năm.
Bệnh Alzheimer thường ảnh hưởng đến những người trên 65 tuổi. Theo Viện Lão hóa Quốc gia Mỹ, những thay đổi phức tạp trong não liên quan đến bệnh Alzheimer, chẳng hạn như sự hình thành các mảng bám amyloid hoặc đám rối tau, bắt đầu từ ít nhất mười năm trước khi các vấn đề về trí nhớ và tư duy xuất hiện.
Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học ở Viện X quang Mallinckrodt (MIR) thuộc Trường Y, Đại học Washington, St. Louis, Missouri, tập trung vào mối liên hệ giữa các yếu tố liên quan tới lối sống có thể điều chỉnh được (chẳng hạn như tình trạng béo phì), sự phân bổ mỡ trong cơ thể, các khía cạnh chuyển hóa và bệnh lý Alzheimer.
Đây là nghiên cứu duy nhất cho thấy mối liên hệ này ở độ tuổi trung niên, trước khi người tham gia phát triển các triệu chứng sớm nhất của chứng sa sút trí tuệ do bệnh Alzheimer vài thập niên.
Tham gia nghiên cứu có 80 người ở độ tuổi trung bình 49,2, trong đó nữ chiếm 62,5% và người béo phì chiếm 57,5% . Chỉ số khối cơ thể trung bình (BMI) của người tham gia là 32,31, thuộc dạng béo phì độ 1.
Nhóm nghiên cứu chụp cắt lớp tán xạ positron (PET) bộ não của người tham gia, chụp cộng hưởng từ (MRI) cơ thể của họ và đánh giá chuyển hóa (đo chỉ số glucose và insulin), cũng như xét nghiệm mỡ máu (cholesterol). Nhóm cũng chụp MRI phần bụng của người tham gia để đánh giá thể tích của lớp mỡ dưới da và mỡ nội tạng; đo thể tích mỡ và cơ ở đùi bằng cách chụp cơ đùi.
Về bệnh lý của Alzheimer, họ sử dụng kỹ thuật chụp PET với chất đánh dấu để liên kết với mảng bám amyloid và đám rối tau – hai protein đặc trưng tích tụ trong bộ não của người bệnh.
Họ đã tìm hiểu mối liên hệ của BMI, mỡ dưới da, mỡ nội tạng, tỷ lệ mỡ trong gan, tỷ lệ mỡ và cơ ở đùi, cũng như tình trạng kháng insulin và chỉ số HDL (cholesterol tốt), với tình trạng tích tụ mảng bám amyloid và đám rối tau - hai protein đặc trưng trong bộ não của người bệnh Alzheimer.
Lượng mỡ nội tạng tăng cao có liên quan tới tình trạng tăng amyloid - một dấu hiệu đặc trưng của bệnh Alzheimer. Nguồn:Getty Images
Các phát hiện cho thấy mức độ mỡ nội tạng cao hơn liên quan tới tình trạng tăng amyloid, chiếm khoảng 77% tác động của chỉ số BMI đối với sự tích tụ amyloid. Các loại mỡ khác không giải thích được tình trạng bệnh lý Alzheimer gia tăng liên quan tới béo phì.
Nghiên cứu cũng chỉ ra tình trạng kháng insulin cao hơn và chỉ số HLD thấp hơn có liên quan tới tình trạng amyloid cao trong não. Tác động của mỡ nội tạng đối với bệnh lý amyloid đã giảm một phần ở những người có chỉ số HLD cao hơn.
Từ đây, các nhà khoa học suy ra rằng để kiểm soát nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở người béo phì sẽ cần nhắm mục tiêu vào các vấn đề chuyển hóa và lipid thường phát sinh khi lượng mỡ trong cơ thể tăng cao.
Các phát hiện này dựa trên một nghiên cứu tương tự do cùng nhóm nghiên cứu trình bày tại hội nghị RSNA năm ngoái. Nghiên cứu trước đã chỉ ra mối liên hệ giữa mỡ bụng ở tuổi trung niên với tình trạng mất trí nhớ tới 15 năm sau đó.
Nguồn:
Ngọc Lân