Trẻ em sẽ chịu đựng nhiều nắng nóng chưa từng thấy do biến đổi khí hậu

Theo một nghiên cứu công bố trên Nature mới đây, hơn một nửa số trẻ chào đời vào năm 2020 sẽ phải hứng chịu những đợt nắng nóng cực đoan chưa từng thấy trong suốt cuộc đời - ngay cả khi thế giới chỉ ấm lên ở mức dự báo lạc quan nhất trong 75 năm tới.

Nếu tình hình biến đổi khí hậu diễn tiến theo kịch bản bi quan hơn, con số này có thể lên tới 92% đối với những trẻ hiện 5 tuổi. Trong khi đó, chỉ khoảng 16% những người sinh vào năm 1960 có nguy cơ trải qua mức nhiệt như vậy trong bất kỳ kịch bản khí hậu nào.

Phát hiện này cho thấy gánh nặng mà biến đổi khí hậu đặt lên vai thế hệ trẻ và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hạn chế mức tăng nhiệt toàn cầu để bảo vệ tương lai.

Ý tưởng trẻ em sẽ chịu phần lớn gánh nặng từ biến đổi khí hậu không phải là mới. Nhưng nghiên cứu này là một trong những công trình đầu tiên chỉ rõ thế hệ nào và bao nhiêu người sẽ phải sống cuộc đời 'chưa từng có tiền lệ' xét về mặt chịu đựng nắng nóng.

Các nhà nghiên cứu đặt ra ngưỡng nắng nóng mà những người sống trong điều kiện khí hậu không biến đổi chỉ có 1/10.000 cơ hội trải qua.

Nghiên cứu sử dụng các mô hình khí hậu để xác định ngưỡng nắng nóng theo từng khu vực và loại hình thời tiết khác nhau, bao gồm nắng nóng, lũ lụt, cháy rừng. Ví dụ, với Brussels, ngưỡng 'chưa từng có tiền lệ' là sống qua sáu đợt nắng nóng cực đoan – những sự kiện vốn chỉ xảy ra trung bình một lần trong mỗi thế kỷ nếu không có biến đổi khí hậu.

Sau đó, nghiên cứu kết hợp với dữ liệu nhân khẩu học để tính toán tỷ lệ của từng thế hệ sinh ra từ năm 1960 đến 2020 trên toàn cầu sẽ chạm ngưỡng và kết quả thay đổi ra sao trong các kịch bản nóng lên toàn cầu khác nhau.

Kết quả cho thấy tỷ lệ phải chịu nắng nóng chưa từng có ở mỗi thế hệ biến động rất mạnh. Trong 81 triệu người sinh năm 1960, chỉ 13 triệu người (16%) sẽ đạt ngưỡng "chưa từng có", bất kể kịch bản khí hậu diễn ra như thế nào.

Trong 120 triệu trẻ sinh năm 2020, 58 triệu (gần 50%) sẽ đạt ngưỡng – ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất là nhiệt độ toàn cầu tăng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp vào năm 2100.

Với kịch bản bi quan hơn – nhiệt độ tăng 3,5°C – có tới 92% trẻ 5 tuổi hiện nay (tức khoảng 111 triệu em) sẽ sống trọn đời trong điều kiện nắng nóng chưa từng có tiền lệ.

Nghiên cứu cũng cho thấy tác động của biến đổi khí hậu không phân bổ đều – tỷ lệ phải chịu nắng nóng chưa từng có cao hơn ở những cộng đồng nghèo hơn.

Theo Caroline Hickman - chuyên gia trị liệu tâm lý tại Đại học Bath (Anh), người lớn có xu hướng coi nhẹ biến đổi khí hậu do họ không phải đối mặt trực tiếp, và kết quả nghiên cứu này có thể thay đổi quan điểm đó. “Người lớn có nghĩa vụ bảo vệ trẻ em, và nếu không coi trọng vấn đề này [biến đổi khí hậu], chúng ta sẽ không hoàn thành bổn phận của mình.”

Emma Lawrance - chuyên gia về sức khỏe tâm thần và khí hậu tại Imperial College London, bổ sung: bên cạnh việc từ bỏ nhiên liệu hóa thạch càng sớm càng tốt, các cộng đồng cần chuẩn bị để bảo vệ trẻ trước nắng nóng: trồng cây tạo bóng mát, cải thiện nhà ở, và cung cấp những không gian mát để người dân có thể nương náu trong các đợt nắng nóng. “Chúng ta phải chuẩn bị cho một tương lai có ngày càng nhiều những sự kiện như vậy,” bà nói.