Chính sách mới của Mỹ khiến các nhà khoa học trẻ lo ngại

Với một postdoc, sự bất định về tài trợ từ Viện Sức khỏe Quốc gia Mỹ (NIH) có nghĩa là họ sẽ phải mất nhiều thời gian để viết nhiều đề xuất hơn thay vì làm nghiên cứu. Với những người khác, ‘nghề nghiệp mơ ước’ mà họ đã lựa chọn ở Bộ Nông nghiệp Mỹ đang xa dần vì chính sách mới của chính phủ. Và một nghiên cứu sinh mơ một ngày nào đó sẽ dẫn dắt một sứ mệnh khám phá các hành tinh ở NASA đang căng thẳng về tương lai nghề nghiệp.

Đây chỉ là một số rất ít trong một số lượng lớn các nhà nghiên cứu bị tác động sau khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump thông báo một số chính sách trong tháng qua – đóng băng các khoản tài trợ, sa thải hàng ngàn nhân viên liên bang, đảo ngược nhiều chương trình và nghiên cứu liên quan đến giới... Các nhà khoa học hầu như đều bị ảnh hưởng nhưng các nhà nghiên cứu trẻ bị ảnh hưởng nhất do thay đổi chính sách của các cơ quan tài trợ chính của chính phủ, NIH và Quỹ Khoa học Mỹ (NSF), loại bỏ các chương trình sau lệnh của chính phủ Trump ngày 21/1/2025 cấm các vấn đề “dựa trên chủng tộc, giới tính trong sáng kiến ‘đa dạng, công bằng và hòa nhập’ (DEI)”. Một số chương trình trong số này là những khoản tài trợ dành cho các chủ nhiệm đề tài và những khoản dành cho lương bổng, phát triển sự nghiệp của những người thuộc nhóm ít đại diện, ít tiếng nói; một số được dành để trao trực tiếp cho các sinh viên, postdoc như một phần kinh phí nghiên cứu của họ hoặc thông qua tiếp cận cộng đồng để giúp mở rộng sự tham gia của các nhóm ít đại diện trong lĩnh vực STEM.

“Những cú sốc dạng này sẽ dẫn đến một cuộc di cư hàng loạt”, Trajan Hammonds, một nghiên cứu sinh toán học ở ĐH Princeton mới năm ngoái là một trong số những người gửi hồ sơ xin học bổng từ chương trình học bổng postdoc của NSF. Anh đang nghe ngóng tin mới về việc gửi hồ sơ của mình – nhưng thay vì đó, anh nhận được một email được gửi tự động thông báo là chương trình này đã bị hủy bỏ. Giờ anh đang phải đi tìm một cơ hội postdoc khác.

Nỗi e sợ lan truyền khắp các cơ quan liên bang. Tại trường ĐH Maryland, một khoản kinh phí trong chương trình đa dạng của NIH là lương cho postdoc ngành khoa học thần kinh Haroon Popal. Popal biết mình may mắn: lương năm nay đã được phân bổ. Tuy nhiên chính quyền Trump đã cắt bỏ sáng kiến này và Popal đang lo ngại về khoản lương năm sau. Anh đang tìm kiếm công việc mới, đặc biệt những khoản không phụ thuộc vào tài trợ của liên bang - ngay cả điều đó có nghĩa là rời môi trường khoa học. “Tôi yêu nghiên cứu của tôi”, anh nói, “nhưng tôi không thể mất đi nguồn sống”.

Một postdoc đề nghị được ẩn danh, nói là những người như cô lo ngại về tương lai khoa học của mình – và về những nỗ lực phải đến để đảm bảo cho cộng đồng khoa học có thể hỗ trợ được những nhà khoa học có hoàn cảnh khó khăn.

Chính sách ngược lại với sáng kiến đa dạng, công bằng và hòa nhập của Tổng thống Trump cũng có thể làm tổn hại đến những khoản tài trợ vốn dĩ chưa đủ đa dạng cho các nhà nghiên cứu ở giai đoạn đầu sự nghiệp. Một nghiên cứu sinh đề nghị ẩn danh, trao đổi với Sciencevề việc cô đã nộp đơn đề xuất một tài trợ để hỗ trợ nghiên cứu của cô về tỉ lệ tử vong của phụ nữ mang thai và sinh nở. Đề xuất của cô, vốn được lên kế hoạch bình xét vào tháng 1/2025, đã đề cập đến sự chênh lệch về chủng tộc và sử dụng ngôn ngữ trung tính về giới như “người sinh nở”. Do đó cô sợ hãi là nó có thể bị gắn nhãn là vi phạm các mệnh lệnh của Tổng thống Trump.

Các nhà nghiên cứu trẻ cũng đang đối mặt với khả năng số lượng các vị trí cho người mới tốt nghiệp và postdoc sẽ bị thu hẹp do lệnh cắt giảm tài trợ cho nghiên cứu – ví dụ, lệnh giảm chi phí gián tiếp mà các trường đại học được hưởng đối với các dự án nhà khoa học của trường được nhận thông qua ngân sách liên bang. Khi các quyết định tuyển sinh sau đại học đang được đưa ra, các giảng viên tại một số trường đại học nghiên cứu - bao gồm Đại học Vanderbilt và Đại học Washington - đã được yêu cầu giảm quy mô nhóm học sinh mới của họ.

Là một chuyên gia trẻ trong một phòng thí nghiệm ở ĐH California, Santa Cruz, Sarti mới được NIH trao đổi là anh đang được đề xuất nhận được tài trợ theo chương trình đào tạo đa dạng. Tuy nhiên sang tháng hai, anh và giáo sư cố vấn nhận được một thư mới cho biết “NIH đã cho biết là không còn các khoản tài trợ cho sự đa dạng nữa vì nó đang bị tạm ngừng”. Anh mất tài trợ để tham dự các hội nghị và không thể tự trang trải cho chính mình.

Nhiều nhà khoa học làm việc trong các cơ quan liên bang bị cắt giảm biên chế cũng đang ở giai đoạn đầu sự nghiệp. “Tôi cảm thấy mình như bị tước đoạt công việc”, một nhà sinh học bị chấm dứt công việc tại Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ vào ngày 14/2 vừa qua cho biết. Một nhà khoa học mất việc khác, mới bắt đầu nhận việc tại USDA vào năm 2023 sau khi kết thúc ba năm làm postdoc, nói anh “đã hình dung ra đây là công việc cuối cùng của mình về khoa học – một việc mà lẽ ra tôi có thể làm trong 20 năm hoặc nhiều hơn nữa”.

Giờ họ đang lâm vào tình trạng bất định, với những thách thức tài chính mới và sự căng thẳng về khả năng tìm việc. “Tôi không lạc quan về một thị trường lao động vốn đã cạnh tranh nay sẽ ngập tràn các nhà khoa học giỏi tìm việc”, một người nói.

Bản thân điều này càng khiến những người ở giai đoạn đầu sự nghiệp cảm thấy thêm phần lo lắng, đặc biệt khi các báo cáo đang tiết lộ thông tin về việc các trường đại học bắt đầu giảm nhịp độ tuyển các thành viên cho các khoa và vị trí postdoc. “Tương lai của tôi sẽ là gì?”, Ashley Walker, một nghiên cứu sinh năm thứ tư ngành khoa học trái đất ở ĐH Howard và mơ một ngày nào đó sẽ được làm việc ở NASA, đặt câu hỏi. “Thị trường lao động như chúng ta thấy ngày hôm nay, sẽ hoàn toàn khác biệt phải không? Và vì vậy, quỹ đạo nào sẽ đưa chúng tôi đi?”.

Nguồn: science.org/