Tà Xùa được biết đến là một thiên đường mây, nơi những biển mây bồng bềnh hư ảo như huyễn hoặc con người lạc chốn thần tiên. Nhưng Tà Xùa không chỉ có mây.


Nằm ở độ cao 1.700m so với mực nước biển, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La là một địa danh được thiên nhiên ữu đãi nhiều thú vị, và đang được đông đảo người dân biết đến, chứ không chỉ các thành viên của cộng đồng yêu xê dịch. Trong đó, mây Tà Xùa trở thành một đặc sắc mà ai cũng mong muốn một lần được ‘săn’ và hưởng trọn. Mây nhiều vào mùa thu và mùa xuân, tức là kéo dài từ tháng Mười đến tháng Ba năm sau. Mây Tà Xùa đặc biệt hơn mây Đà Lạt, mây Y Tý hay Lảo Thần, Bạch Mộc Lương Tử, bởi những thung lũng khép kín, tạo thành biển mây bồng bềnh cả ngày không tan biến.
Nằm ở độ cao 1.700m so với mực nước biển, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La là một địa danh được thiên nhiên ữu đãi nhiều thú vị, và đang được đông đảo người dân biết đến, chứ không chỉ các thành viên của cộng đồng yêu xê dịch. Trong đó, mây Tà Xùa trở thành một đặc sắc mà ai cũng mong muốn một lần được ‘săn’ và hưởng trọn. Mây nhiều vào mùa thu và mùa xuân, tức là kéo dài từ tháng Mười đến tháng Ba năm sau. Mây Tà Xùa đặc biệt hơn mây Đà Lạt, mây Y Tý hay Lảo Thần, Bạch Mộc Lương Tử, bởi những thung lũng khép kín, tạo thành biển mây bồng bềnh cả ngày không tan biến.

Nhưng Tà Xùa không chỉ đặc biệt bởi mây. Vùng đất này, nơi người H’Mông bao đời bám núi, còn đậm đặc bản sắc văn hóa dân tộc vùng cao, đặc biệt vào những dịp lễ. Tết của đồng bào H’Mông bắt đầu từ ngày mồng một tháng Mười hai âm lịch và kéo dài tới tết âm của người Kinh, với nhiều lễ hội và những trò vui đặc sắc như ném pao, đánh tu lu, đẩy gậy, sao trà. Những ngày này, váy hoa của các bà các chị dập dìu, làm rực rỡ cả núi rừng.
Nhưng Tà Xùa không chỉ đặc biệt bởi mây. Vùng đất này, nơi người H’Mông bao đời bám núi, còn đậm đặc bản sắc văn hóa dân tộc vùng cao, đặc biệt vào những dịp lễ. Tết của đồng bào H’Mông bắt đầu từ ngày mồng một tháng Mười hai âm lịch và kéo dài tới tết âm của người Kinh, với nhiều lễ hội và những trò vui đặc sắc như ném pao, đánh tu lu, đẩy gậy, sao trà. Những ngày này, váy hoa của các bà các chị dập dìu, làm rực rỡ cả núi rừng.

Tà Xùa cũng nằm trong vùng tứ đại danh trà - bên cạnh Suối Giàng (Yên Bái), Tây Côn Lĩnh (Hà Giang) và Tân Cương (Thái Nguyên). Tháng Ba, tháng Tư là thời điểm bà con Tà Xùa vào vụ làm trà xuân, thứ trà shan tuyết cổ thụ ngon bậc nhất. Trà cổ thụ được làm bằng phương pháp truyền thống là sao tay trần trên chảo gang, đốt củi lửa.
Tà Xùa cũng nằm trong vùng tứ đại danh trà - bên cạnh Suối Giàng (Yên Bái), Tây Côn Lĩnh (Hà Giang) và Tân Cương (Thái Nguyên). Tháng Ba, tháng Tư là thời điểm bà con Tà Xùa vào vụ làm trà xuân, thứ trà shan tuyết cổ thụ ngon bậc nhất. Trà cổ thụ được làm bằng phương pháp truyền thống là sao tay trần trên chảo gang, đốt củi lửa.

Tháng Năm, tháng Sáu, mùa mưa đến kéo theo những ngày làm lúa nơi nương xa. Bà con Tà Xùa cùng nhau ra nương từ tinh mơ, dẫn nước mó, cày bừa làm đất, rồi cấy lúa, mong chờ một vụ mùa thật năng suất và nhiều ấm no.
Tháng Năm, tháng Sáu, mùa mưa đến kéo theo những ngày làm lúa nơi nương xa. Bà con Tà Xùa cùng nhau ra nương từ tinh mơ, dẫn nước mó, cày bừa làm đất, rồi cấy lúa, mong chờ một vụ mùa thật năng suất và nhiều ấm no.

Người dân Tà Xùa mỗi năm chỉ cấy lúa một vụ hè thu, bởi vụ đông xuân thời tiết lạnh giá kéo dài không thích hợp cho việc trồng trọt. Tháng Mười là thời điểm những ruộng lúa chín vàng bên nương vực, tạo nên một bức tranh mùa vàng ngoạn mục. Đây là lúc bà con lại ra đồng thu hoạch lúa. Bên mùa lúa chính còn có mùa phụ như ngô, sắn hay dong riềng.
Người dân Tà Xùa mỗi năm chỉ cấy lúa một vụ hè thu, bởi vụ đông xuân thời tiết lạnh giá kéo dài không thích hợp cho việc trồng trọt. Tháng Mười là thời điểm những ruộng lúa chín vàng bên nương vực, tạo nên một bức tranh mùa vàng ngoạn mục. Đây là lúc bà con lại ra đồng thu hoạch lúa. Bên mùa lúa chính còn có mùa phụ như ngô, sắn hay dong riềng.

Mùa thu là thời điểm đất trời ôn hòa, người dân khắp nơi kéo về Tà Xùa để nghỉ ngơi và thăm thú. Những địa điểm như Sống lưng khủng long, Mỏm cá heo, Cây cô đơn luôn là lựa chọn tìm đến hàng đầu của cộng đồng yêu du lịch.
Mùa thu là thời điểm đất trời ôn hòa, người dân khắp nơi kéo về Tà Xùa để nghỉ ngơi và thăm thú. Những địa điểm như Sống lưng khủng long, Mỏm cá heo, Cây cô đơn luôn là lựa chọn tìm đến hàng đầu của cộng đồng yêu du lịch.

Những cánh rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ ngàn năm bám rêu mốc trên dãy núi U Bù, nơi có đỉnh Samu cao 2.756m, đang trở thành một địa điểm hấp dẫn của những người ưa khám phá và chinh phục khi đến với Tà Xùa. Mùa khô từ tháng Mười một đến tháng Ba năm sau là thời điểm thích hợp nhất cho việc leo rừng già.
Những cánh rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ ngàn năm bám rêu mốc trên dãy núi U Bò, nơi có đỉnh Samu cao 2.756m, đang trở thành một địa điểm hấp dẫn của những người ưa khám phá và chinh phục khi đến với Tà Xùa. Mùa khô từ tháng Mười một đến tháng Ba năm sau là thời điểm thích hợp nhất cho việc leo rừng già.




Bài đăng KH&PT số 1327 (số 3 đến số 5/2025)