Quảng Trị: Cải tạo đất gò đồi và bạc màu bằng chế phẩm sinh học

Trong số nhiều giải pháp cải tạo đất hiện nay, việc sử dụng chế phẩm vi sinh vật được đánh giá là lựa chọn tối ưu nhờ tính hiệu quả, an toàn và phù hợp với định hướng nông nghiệp hữu cơ. Ưu điểm nổi bật của các chế phẩm này là khả năng áp dụng rộng rãi cho nhiều loại cây trồng - từ cây lương thực, thực phẩm, hoa màu, cây cảnh đến các loại cây đặc sản có giá trị kinh tế cao. Không chỉ vậy, cách sử dụng chế phẩm cũng rất đơn giản, không đòi hỏi kỹ thuật phức tạp hay tốn thời gian, công sức của bà con nông dân.

Là một tỉnh có diện tích đất bạc màu và gò đồi lớn (chiếm tổng cộng khoảng 70% diện tích đất toàn tỉnh), Sở KH&CN Quảng Trị đã triển khai đề tài nghiên cứu chế phẩm sinh học cải tạo đất đa chức năng, do Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung thực hiện.

Kết quả, Đề tài đã hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học đa chức năng cải tạo đất gồm ba chủng vi khuẩn thuộc giống Bacillus (Bacillus subtilis TiN1, Bacillus megaterium CFB3 và Bacillus flexus Ti6) với khả năng phân giải chất hữu cơ, cố định lân và ức chế vi sinh vật gây bệnh trong đất; hai chủng vi khuẩn Nitrosomonas winogradski NBRC 14297 và Azotobacter chroococcum NBRC 102613 đóng vai trò cải thiện chu trình đạm, giúp chuyển hóa và giữ lại nguồn dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng; hai chủng vi nấm có lợi Penicillium oxalicum N19CL và Trichoderma harzianum N4.1 hỗ trợ kiểm soát nấm bệnh và phân giải chất xơ trong đất; và chủng xạ khuẩn Streptomyces diastatochromogenes CLĐ XK3 giúp tăng khả năng kháng bệnh cho cây thông qua việc sinh ra các chất kháng sinh tự nhiên trong môi trường đất. Những chủng vi sinh vật này được nuôi cấy trong môi trường lên men xốp (như cám gạo, bã đậu…).

Chế phẩm đã được thử nghiệmtrên nhiều loại cây trồng chủ lực của tỉnh gồm hành tăm (ném), lạc, chè vằng và cam tại các huyện Gio Linh, Cam Lộ, Hải Lăng, với diện tích ứng dụng mở rộng lên đến hàng chục nghìn mét vuông. Cụ thể, chế phẩm vi sinh được trộn chung với phân chuồng hoai mục và phụ phẩm nông nghiệp (rơm, rạ,vỏ trấu,....), sau đó bón cho đất theo ba đợt (bón lót một lần lúc làm đất và bón thúc hai lần sau khi cây đã lên).

Kết quả, các mô hình sử dụng chế phẩm đều cho hiệu quả vượt trội so với mô hình đối chứng không dùng chế phẩm:

Với cây hành tăm, năng suất tăng hơn 20%, tỷ lệ cây bị bệnh giảm hơn 50%, trong đó các bệnh thối củ, vàng lá được kiểm soát hiệu quả hơn.

Tương tự, cây lạc được cải thiện về khả năng chống chịu với bệnh héo rũ, giảm tỷ lệ bệnh hơn 50%, năng suất tăng hơn 22%.

Với cây chè vằng, tỷ lệ bệnh thán thư giảm 63%, bệnh đen đầu lá mạnh 55%, năng suất tăng trên 58%.

Mô hình trồng cam cũng ghi nhận tỷ lệ bệnh giảm trên 50%, năng suất tăng hơn 27%.

Đề tài đã được Sở KH&CN Quảng Trị nghiệm thu, kết quả xuất sắc.

Có thể chuyển giao và nhân rộng quy trình sản xuất và sử dụng chế phẩm sinh học cải tạo đất ra toàn tỉnh và các tỉnh miền Trung có điều kiện đất đai tương tự.