Khánh Hòa: Sản xuất giống và nuôi thương phẩm cá sủ đất

Cá sủ đất thuộc họ cá Đù - một loài cá biển có giá trị kinh tế cao, phân bố nhiều ở vùng biển Ấn Độ - Thái Bình Dương. Cá sủ đất có thể đạt kích thước lớn, với chiều dài tối đa hơn 150 cm và khối lượng 42 kg.

Thịt cá sủ đất thơm ngon, giàu protein và axit béo không bão hòa, đặc biệt là axit béo omega-3. Bên cạnh đó, bóng hơi cá sủ đất còn được biết đến có khả năng giúp nâng cao sức khỏe tổng thể sau phẫu thuật, sau sinh hay làm đẹp.

Cá có tốc độ sinh trưởng nhanh, dễ nuôi, và có thể nuôi được ở cả nước mặn và nước lợ, nên phù hợp với điều kiện nuôi ở các tỉnh ven biển nước ta.

Nhận thấy tiềm năng và cả những hạn chế của việc sản xuất giống cá sủ đất tại Việt Nam (còn ít cơ sở sản xuất giống và ương nuôi cá sủ đất; tỷ lệ thụ tinh của trứng, tỷ lệ sống không ổn định,...), Sở KH&CN Khánh Hòa đã triển khai đề tài “Xây dựng quy trình sản xuất giống và nuôi thương phẩm cá sủ đất tại Khánh Hòa”, Viện Nghiên cứu Thủy sản -Trường Đại học Nha Trang là đơn vị thực hiện.

Cụ thể, cá sủ đất bố mẹ có khối lượng 5 – 6 kg, khỏe mạnh, không bị dị hình được nuôi vỗ trong lồng bằng thức ăn là cá tươi, có bổ sung mực và tôm trong khẩu phần ăn 2 lần/tuần. Vào mùa sinh sản (tháng Ba đến tháng Sáu), cá bố mẹ được tiến hành kiểm tra mức độ thành thục để có kế hoạch cho đẻ. Sau khi tiêm hormone kích thích sinh sản (HCG, LRHa + DOM), cá được chuyển vào giai có mắt lưới 300µm, đặt trong lồng ngoài biển, để đẻ trứng. Trứng cá được vớt bằng vợt, rửa bằng nước biển lọc sạch rong rêu, cặn bẩn,... và đóng bao oxy chứa nước biển lọc sạch và khí oxy để vận chuyển vào đất liền, nơi trứng được ấp trong bể composite có thể tích từ 500 L/bể, mật độ 500 trứng/L.

Kết quả, cá sủ đất bố mẹ có thể sinh sản từ tháng Ba đến tháng 11 hằng năm, sức sinh sản của cá mẹ dao động từ 44 ngàn – 216 ngàn trứng/kg cá mẹ, trung bình đạt 126 ngàn trứng/kg cá mẹ, tỷ lệ thụ tinh đạt gần 78%, tỷ lệ nở đạt gần 80,6%.

Đề tài sản xuất được gần 90 ngàn con cá giống cỡ 4 – 6cm, tỷ lệ sống từ cá bột (cá mới nở) lên cá hương (bắt đầu phát triển thành cá con nhưng chưa trưởng thành) đạt 15,8%, tỷ lệ sống từ cá hương lên cá giống đạt 73,1%.

Thử nghiệm nuôi thương phẩm cho kết quả, sau 12 tháng nuôi trong lồng bằng thức ăn công nghiệp, cá giống cỡ 5 - 6cm đạt trọng lượng từ 1,2 – 2,1kg/con, trung bình 1,6kg/con, tỷ lệ sống trung bình đạt 81%, năng suất đạt 8,2kg/m³ lồng nuôi.

Bên cạnh đó, Đề tài thực hiện chuyển giao kỹ thuật để xây dựng thành công hai mô hình sản xuất giống và ba mô hình nuôi thương phẩm cho người dân địa phương với 41 ngàn cá giống cỡ 4 – 6cm và hơn 3.000 kg cá thương phẩm.

Theo nhóm nghiên cứu, cá sủ đất hoàn toàn có thể sản xuất giống nhân tạo và nuôi thương phẩm ở điều kiện tỉnh Khánh Hòa cũng như các tỉnh Nam Trung bộ. Cá sủ đất có thể ăn cả thức ăn tươi và thức ăn công nghiệp, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường so với sử dụng thức ăn là cá tạp.

Đề tài đã được Sở KH&CN Khánh Hòa nghiệm thu và đánh giá đạt yêu cầu.