Liên hiệp Hội Vật lý Châu Á-Thái Bình Dương vừa công bố Giải thưởng Dương Chấn Ninh (AAPPS-APCTP Chen-Ning Yang Award) năm 2019 được trao cho ba nhà vật lý, hai trong số đó đến từ Trung Quốc.

AAPPS-APCTP Chen-Ning Yang Award vinh danh thành tựu của các nhà vật lý trẻ có công trình nghiên cứu xuất sắc trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Kể từ năm 2019, Giải được Liên hiệp Hội Vật lý châu Á-Thái Bình Dương (AAPPS) và Trung tâm Vật lý lý thuyết châu Á-Thái Bình Dương (APCTP) cùng trao tặng.

Theo AAPPS, việc xét chọn được cân nhắc rất thận trọng căn cứ vào tính đa dạng của các lĩnh vực nghiên cứu và trình độ của tất cả các ứng cử viên cũng như tính nguyên bản, tác động và triển vọng tương lai của các công trình của các nhà khoa học.

Ba nhà khoa học đoạt giải: Giáo sư Igor Aharonovich (bên trái), Giáo sư Xiong-Jun Liu và Giáo sư Song HE (bên phải)

Trong số 3 người nhận giải, Giáo sư Igor Aharonovich (Đại học Công nghệ Sydney) là người có những nghiên cứu tiên phong về phát xạ lượng tử trong vật liệu hai chiều và chất bán dẫn băng rộng, góp phần phát triển các thiết bị nano lượng tử thế hệ tiếp theo.

Giáo sư Xiong-Jun Liu (Đại học Bắc Kinh) và Giáo sư Song HE (Viện Vật lý lý thuyết, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc) được công nhận vì những đóng góp nổi bật cho nghiên cứu nguyên tử cực lạnh và tính toán biên độ và hiểu biết lý thuyết về lý thuyết trường lượng tử (QFT), dự kiến sẽ là cơ sở cho các nghiên cứu về vật lý hạt trong tương lai.

Giải thưởng Dương Chấn Ninh nguyên là Giải thưởng AAPPS, lần đầu tiên được đưa ra thảo luận tại tại Kuala Lumpur, Malaysia, vào tháng 8-1992, nhằm khuyến khích các nhà vật lý trẻ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Sau đó, Giải thưởng AAPPS chính thức đầu tiên được trao cho hai nhà khoa học trẻ người Trung Quốc vào tháng 8-1997. Đến nay, đã có 22 nhà khoa học nhận giải thưởng này.

Tại Hội nghị AAPPS lần thứ 9 tổ chức tại Hà Nội (tháng 10-2004) hai nhà khoa học Việt Nam là Phan Ngọc Minh và Nguyễn Hữu Đức đã vinh dự nhận Giải thưởng.

Lễ trao Giải thưởng AAPPS-APCTP Dương Chấn Ninh năm 2019 sẽ diễn ra tại Hội nghị Vật lý châu Á-Thái Bình Dương lần thứ 14, tổ chức vào ngày 17-11 tại Kuching, Malaysia.

* AAPPS: Hiệp hội Vật lý của 16 quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Một trong ba Hiệp hội Vật lý hàng đầu thế giới cùng Hiệp hội Hoa Kỳ (APS) và Châu Âu (EPS.) (Trang web: aapps.org)

* APCTP: Trung tâm nghiên cứu quốc tế với sự tham gia của 17 quốc gia thành viên trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. (Trang web: apctp.org)

* Giáo sư Chen Ning Yang là Chủ tịch đầu tiên của AAPPS từ ngày 11 tháng 8 năm 1990 đến ngày 2 tháng 7 năm 1994. Sau đó, ông làm việc với tư cách là thành viên Hội đồng của AAPPS trong nhiệm kỳ thứ hai và nghỉ hưu vào cuối năm 1997. Hội đồng công nhận đóng góp lâu dài của ông cho AAPPS và trao cho ông danh hiệu Chủ tịch danh dự. Đồng thời, Giải thưởng Vật lý AAPPS được đổi tên thành Giải thưởng Chen Ning Yang của AAPPS.

Nguồn: