TS Nguyễn Đình Uyên - Phân viện Nghiên cứu Điện tử - Tin học - Tự động hóa tại TP.HCM đã nghiên cứu, chế tạo thành công thiết bị tiệt trùng dùng vi sóng cho dây chuyền thực phẩm nước uống đóng chai. Hệ thống không chỉ tiệt trùng có hiệu quả đối với sản phẩm nước đóng chai mà còn diệt được côn trùng trong sấy gạo, trái cây.
Theo TS. Nguyễn Đình Uyên, hiện nay, có nhiều phương pháp tiệt trùng được sử dụng như nhiệt, hoá chất, phóng xạ, áp suất cao… Tuy nhiên, đối với thực phẩm - đồ uống được chế biến sẵn, không có nhiều phương án tiệt trùng phù hợp. Trong khi đó, tiệt trùng thực phẩm bằng sóng siêu cao tần (vi sóng) lại có nhiều ưu điểm như năng suất cao, tiết kiệm năng lượng, đảm bảo chất lượng sản phẩm, sạch, không gây tiếng ồn và khí thải. Tiệt trùng theo phương pháp này với sóng siêu cao tần là 2,45 GHz và thời gian chiếu là 60 giây đến 5 phút, có thể diệt các loại vi trùng như Ecoli, Streptococus, Staphylococus,… "Có nhiều ưu điểm được nhiều nước trên thế giới áp dụng, nhưng hiện ở Việt Nam chưa có đơn vị nào làm hệ thống tiệt trùng bằng vi sóng cho dây chuyền sản xuất" - TS. Uyên cho biết.
TS. Uyên cùng các cộng sự đã nghiên cứu chế tạo thiết bị cho phép khử trùng nhiều loại thực phẩm đồ uống khác nhau trên cơ sở sử dụng vi sóng, ứng dụng để tiệt trùng nước yến đóng chai. Từ đó, làm chủ công nghệ để tiến tới sản xuất thiết bị và phát triển cho các ứng dụng khác, đáp ứng nhu cầu sản xuất trong nước. Hệ thống này bao gồm 2 nhánh điều khiển đồng bộ là điều khiển băng tải dẫn sản phẩm qua khoang chiếu và điều khiển hệ thống phát vi sóng với công suất điều chỉnh được. Ngoài ra còn có bộ phận bảo vệ và an toàn. Hệ thống này đã được áp dụng thử nghiệm tại Công ty Song Yến thuộc Hoang Nam Group.
Hệ thống tiệt trùng bằng vi sóng được thiết kế nhằm kết nối tự động với dây chuyền đóng chai để tạo thành một dây chuyền đóng chai - tiệt trùng toàn thể. Hệ thống tiệt trùng được bố trí ở lối ra dây chuyền rót nước yến vào chai, đóng nắp sản phẩm với tốc độ băng tải 0,4 m/phút, hoặc có thể sử dụng độc lập. Sau khi kết nối với dây chuyền chiết rót - đóng chai của công ty Song Yến, năng suất của băng tải là 200 chai/8 phút, với chi phí tiệt trùng là 16 đồng/chai. Trong khi đó, giá thành tiệt trùng sử dụng lò hơi cung cấp hơi nước bão hoà mà công ty đang sử dụng hiện nay là 190 đ/1 chai, cao hơn 10 lần. Sản phẩm sau khi tiệt trùng đạt được các chỉ tiêu chất lượng.
Nhóm nghiên cứu cũng đã thử nghiệm để xác định thời gian và công suất khử trùng hoàn toàn vi khuẩn E. Coli và vi khuẩn Salmonella. Nhóm sử dụng 38 chai chứa mẫu vi khuẩn E. Coli, 38 mẫu chứa vi khuẩn Salmonella. Kết quả, vi khuẩn Salmonella bị giết chết hoàn toàn ở công suất 600 - 700W trong 4 phút và 500 - 600W trong 5 phút. Đối với các mẫu nhiễm khuẩn E.coli sau khi khử trùng, vi khuẩn E.coli chỉ bị loại trừ hoàn toàn sau 3 phút với công suất 600-700W trong 3 phút và 500 -6 00W cho cả 4 và 5 phút.
“Ngoài thử nghiệm công nghệ trên cho sản phẩm nước yến đóng chai, nhóm nghiên cứu còn thử nghiệm và cho kết quả tốt khi diệt được vi khuẩn, côn trùng trong sấy gạo, trái cây” – TS. Uyên nói. Ông cũng cho biết, một số công ty, trường đại học trong và ngoài nước có mong muốn hợp tác với nhóm nghiên cứu để chuyển giao công nghệ này trong sấy gạo, gỗ và sấy dẻo trái cây. Hiện nhóm đang nghiên cứu, chế tạo máy sử dụng công nghệ vi sóng để diệt vi khuẩn trong trồng nấm.
Thạch Thảo