Trong phiên họp vào sáng 26/6/2018 tại nhà máy thủy điện Sơn La, Hội đồng tư vấn KH&CN về an toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà đã khẳng định: các nhà máy thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà đều trong trạng thái ổn định, an toàn và sẵn sàng vận hành trong mùa mưa lũ năm 2018.


Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, Chủ tịch Hội đồng phát biểu tại Phiên họp

Để có thông tin về thực trạng các nhà máy thủy điện trong mùa mưa lũ, Hội đồng tư vấn KH&CN về an toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà (Hội đồng tư vấn KH&CN) đã có chuyến thực địa tại công trình thủy điện Bản Chát và Hội Quảng. Kết quả cho thấy, các thiết bị đo tự động đã được thay cho những thiết bị đo thủ công và các thiết bị ở vị trí trí khác đã được bổ sung tại hai công trình thủy điện này. Số liệu đo được tại hiện trường cũng được ghi chép, sẵn sàng cho việc tính toán lưu lượng xả liên tục, xả sâu đập thủy điện trong thời gian tới để đảm bảo an toàn cho vùng hạ lưu.

Theo sát diễn biến tình hình thời tiết cũng như thực trạng vận hành ở các nhà máy thủy điện trên sông Đà là công việc Hội đồng tư vấn KH&CN thực hiện liền mạch nhiều năm. Qua kết quả quan trắc, phân tích, đánh giá về tình trạng làm việc, an toàn công trình, hồ chứa đến tháng 5/2017 cho thấy các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát đang làm việc trong trạng thái ổn định, an toàn, sẵn sàng trước mùa lũ 2018. Tuy nhiên không vì thế mà các thành viên Hội đồng tư vấn KH&CN chủ quan. Ngay sau đợt mưa lớn với tổng lượng mưa từ 300-400mm ở khu vực tỉnh Hòa Bình vào tháng 10/2017, Bộ KH&CN và các chuyên gia thuộc Hội đồng Tư vấn KH&CN về An toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà đã có buổi làm việc với Công ty Thủy điện Hòa Bình và các cơ quan chuyên môn để xác định nguyên nhân, đánh giá tác động ảnh hưởng của việc sạt lở đất tại khu vực đồi Ông Tượng, Hòa Bình, qua đó đưa ra các giải pháp thích hợp trong việc tổ chức di dời các hộ dân, cơ sở sản xuất ra khỏi vùng nguy hiểm.

Trên cơ sở phân tích về tình trạng vận hành, an toàn công trình, hồ chứa với số liệu thu thập và quan trắc đến tháng 5/2018, Hội đồng tư vấn KH&CN nhận định, mặc dù lưu lượng nước ở thượng nguồn đạt mức kỷ lục hơn 20 năm qua, các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Hội Quảng – Bản Chát đang hoạt động trong trạng thái ổn định, an toàn, sẵn sàng vận hành mùa mưa lũ năm 2018. Về cơ bản, các đập thuộc hệ thống các đập thủy điện trên hệ thống sông Đà do các Công ty thủy điện Sơn La, Hòa Bình và Huội Quảng-Bản Chát thiết lập đã đáp ứng yêu cầu.

Đồng thuận với báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Công ty thủy điện Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu và Huội Quảng-Bản Chát, cơ quan thường trực Hội đồng đánh giá công trình đủ điều kiện sẵn sàng tham gia chống lũ và tích nước năm 2018.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn KH&CN, cho rằng, dù khá yên tâm trước kết quả này nhưng vẫn cần chú ý một số điểm:

- Cần tiếp tục theo dõi hiện tượng thấm, xây dựng kế hoạch chi tiết công tác kiểm định an toàn đập ở công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát; sớm hoàn thành việc sửa chữa những hư hỏng ảnh hưởng đến công trình, đồng thời xây dựng kế hoạch khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình…

- Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét triển khai hệ thống quan trắc mưa tự động, hướng dẫn việc xây dựng các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực sông Đà để nâng cao chất lượng dự báo, hỗ trợ ra quyết định trong quá trình quản lý vận hành; xây dựng các phương án dự báo lũ lớn trong điều kiện không có đầy đủ thông tin về chế độ vận hành của các hồ chứa Trung Quốc...

- Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương tiếp tục đầu tư các công nghệ dự báo nâng cao chất lượng dự báo; lắp đặt, bổ sung thêm các trạm quan trắc mưa, quan trắc thủy văn trên thượng nguồn sông Đà để nâng cao khả năng trong việc phát hiện lũ sớm, dự báo mưa trong khu vực nhỏ, dự báo đỉnh lũ, nhận định thời gian xuất hiện đỉnh lũ.

- Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai căn cứ trên nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn trung ương về khả năng xuất hiện lũ muộn để chủ động xem xét cho các hồ chứa tích nước sớm.

- Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam sớm ban hành Quy trình vận hành đơn hồ của các hồ chứa nước trên bậc thang thủy điện sông Đà theo quy định; Bộ Công Thương giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện xây dựng thí điểm Trung tâm kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang sông Đà trong năm 2018 nhằm vận hành các công trình thủy điện hiệu quả an toàn.

- Lãnh đạo UBND các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Ðiện Biên và Lai Châu phối hợp với các ban ngành liên quan, các chủ đập trong công tác bảo đảm an toàn khai thác, vận hành công trình, đặc biệt trong công tác quản lý hành lang bảo vệ hồ chứa và môi trường nước xả vào các hồ chứa.

Nguồn tin & ảnh: Trung tâm NC&PT Truyền thông KH&CN, Vụ KH&CN các ngành kinh tế, kỹ thuật, Vụ PT KH&CN Địa phương, thuộc Bộ KH&CN.