Công nghệ lò phản ứng năng lượng VVER-TOI do Nga thiết kế - phát triển từ công nghệ VVER-1200, đã được Tổ chức Các yêu cầu hạ tầng kỹ thuật châu Âu (EUR) cấp giấy chứng nhận. Điều đó đồng nghĩa với việc mở ra cơ hội vươn ra thị trường thế giới của loại lò phản ứng này.

Atomenergoproekt, một công ty con của tập đoàn hạt nhân quốc gia Nga Rosatom, đã thông báo: lò phản ứng VVER-TOI (tối ưu hóa đặc thù với thông tin được tăng cường - typical optimised, with enhanced information) thiết kế năm 2010, được phát triển trên cơ sở các kết quả kỹ thuật của dự án VVER-1200. Thiết kế này đã được nâng cấp với thùng lò áp lực, gia tăng năng lực phát điện lên 3300 MWt và 1255 đến 1300 MWe (về danh nghĩa là 1300 MWe), có phần lõi lò phản ứng được cải thiện để tăng cường độ tin cậy trong việc làm mát với hệ thống an toàn thụ động có khả năng hoạt động tới 72 giờ mà không cần sự can thiệp của người vận hành sau khi dừng hoạt động, đồng thời có ưu điểm là các chi phí đầu tư xây dựng và vận hành thấp. Loại lò phản ứng này sẽ dử dụng một turbine phát điện với tốc độ thấp. Nó được xây dựng trong vòng 40 tháng.

Rosatom đã miêu tả công nghệ VVER-TOI như “sự phát triển mang tính logic” của công nghệ thế hệ 3+ và “một bước cách mạng” trong cải thiện thiết kế thùng lò của các nhà máy công suất lớn. Thiết kề này đem lại lớp vỏ nhiều chiều cho thùng lò, sử dụng các vật liệu hợp kim tiên tiến và sự tối ưu trong thiết kế các thiết bị sinh hơi. Nhìn chung, thiết kế này “đảm bảo tính hiệu quả trog đầu tư kinh phí với mức độ an toàn cao nhất của lò phản ứng”, Rosatom cho biết thêm.

Các chuyên gia châu Âu đã đưa ra một hồ sơ đánh giá chi tiết về thiết kế VVER-TOI và thông tin về dự án liên quan, dự án nhà máy điện hạt nhân Kursk II tại miền Tây Nga. Phân tích này bao gồm cả nghiên cứu về phần trả lời của Atomenergoproekt cho 4332 câu hỏi cơ bản về an toàn từ EUR, vốn bao trùm toàn bộ thông tin về nhà máy điện hạt nhân này. Và kết quả là, các chuyên gia châu Âu đã kết luận VVER-TOI đáp ứng được các quy chuẩn an toàn và hiệu quả về nhà máy điện hạt nhân của của châu Âu.

“Tôi có thể tuyên bố một cách chính xác là VVER-TOI đã vượt qua kỳ kiểm tra chuyên sâu và kỹ lưỡng bậc nhất, với đầy đủ yêu cầu đề ra của EUR," Chủ tịch danh dự của EURG, ông uillaume Jacquard cho biết trong lễ công bố cấp phép tại St Petersburg ngày 15/6.

Các yêu cầu của EUR bao trùm một dải rất rộng các điều kiện hoạt động của một nhà máy điện hạt nhân để có thể vận hành nó một cách hiệu quả và an toàn. Chúng bao gồm rất nhiều lĩnh vực như thiết kế nhà máy, các hệ thống vận hành, các vật liệu liên quan đến nguyên liệu hạt nhân, thùng lò…, các hợp phần, phương pháp đánh giá an toàn sác xuất... Dẫu vẫn còn cần có sự phê duyệt về thiết kế theo quy định ở từng quốc gia nhưng sự chấp thuận của EUR chỉ dấu là thiết kế của lò phản ứng theo công nghệ này đã đạt các tiêu chuẩn cho thế hệ tiếp theo của các lò phản ứng nước nhẹ (LWRs).

Việc kiểm tra và phê duyệt này của EUR đã được bắt đầu từ tháng 12/1991 với sự đồng thuận của các tổ chức châu Âu khi đưa ra một bộ chung về tiêu chuẩn cơ sở hạ tầng châu Âu cho thế hệ tiếp theo của các nhà máy điện hạt nhân sử dụng lò phản ứng LWR. Nó được soạn theo tài liệu về tiêu chuẩn cơ sở hạ tầng cho các lò phản ứng nước nhẹ tiên tiến cuar Viện nghiên cứu điện lực Mỹ. EUR hiện có 15 thành viên, trong đó có EDF của Pháp, Iberdrola của Tây Ban Nha, Rosenergoatom của Nga và TVO của Phần Lan.

Lò phản ứng đầu tiên của Nga được cấp giấy chứng nhận phù hợp với các quy định của EU là thiết kế VVER-1000 hệ an toàn bán thụ động tiên tiến AES-92, vào tháng 4/2007.

Ông Alexander Lokshin, Phó tổng giám đốc thường trực bộ phận quản lý điều hành Rosatom, đánh giá: “Chúng tôi đã tạo ra VVER-TOI, nơi ứng dụng các giải pháp công nghệ mới làm gia tăng mức độ an toàn và tin cậy trong vận hành nhà máy điện hạt nhân. Chứng nhận của EUR ngày hôm nay là một xác nhận của việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế của công nghệ này”.

Rosatom cho rằng, việc nhận được chứng nhận của EUR cho thiết kế VVER-TOI sẽ “góp phần quảng bá các công nghệ hạt nhân Nga trên thị trường quốc tế”.

Lớp vỏ bê tông cho lò phản ứng số 1 của nhà máy điện hạt nhân Kursk !!đã được đúc vào tháng 4/2018 và lớp vỏ cho lò phản ứng số 2 vào tháng 4 năm nay. Các lò phản ứng ở Kursk II sẽ thay thế cho 4 lò phản ứng kiểu kênh công suất lớn (RBMK) do Nga thiết kế và xây dựng từ năm 1972 hiện vẫn còn được vận hành. Việc đưa chúng vào khai thác, vận hành sẽ được đồng bộ hóa với việc đóng cửa các lò phản ứng cũ Kursk 1 và 2, dự kiến sẽ bắt đầu từ năm 2022.