Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Colorado Boulder (CU) đã tiến hành khảo sát các quần thể vi khuẩn sống tại vòi sen của nhiều hộ gia đình và phát hiện thấy một vài tác nhân gây bệnh tiềm ẩn, cùng những khác biệt thú vị – chủ yếu liên quan đến yếu tố địa lý. Kết quả này đã được công bố trên tạp chí mBio.
TS. Noah Fierer từ CU Boulder, thành viên chủ chốt của nhóm nghiên cứu, cho biết, ông và các cộng sự đặc biệt quan tâm đến các vi khuẩn thuộc loài Mycobacterium – thường gây bệnh phong và lao. Ngoài ra, còn có khoảng 200 loại vi khuẩn khác cũng thuộc loài này, thường được tìm thấy trong đất, bụi và nước máy … còn gọi là non-tuberculous mycobacteria (NTM, hay tác nhân không gây bệnh lao). Chữ ‘myco’ ám chỉ “nấm” với những đặc thù như ưa thích sinh trưởng trên môi trường đất bùn – nghĩa là NTM cũng rất dễ ẩn nấp trong các chất nhờn ở những khu vực tối tăm như bồn rửa chén và vòi sen nhà tắm.
Hầu hết các NTM đều không phải là tác nhân gây bệnh cho người, tuy nhiên vẫn tồn tại khả năng phổi bị nhiễm trùng do NTM. Vì vậy, trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã cố kiểm chứng xem, liệu vòi sen có chứa và làm phát tán các tác nhân gây bệnh hay không, nếu có thì thông qua con đường nào. Để làm được điều đó, theo Matt Gebert – thành viên nhóm nghiên cứu, họ đã phải cần tới sự giúp đỡ của các đồng nghiệp Mỹ và châu Âu để phân tích DNA trong 656 mẫu màng sinh vật (biofilm) lấy từ vòi sen của nhiều hộ gia đình, và thành phần hóa học cơ bản có trong các mẫu nước.
Kết quả cho thấy, NTM xuất hiện ở tất cả các mẫu, nhưng có sự khác biệt rất lớn, tùy thuộc vào khu vực thu thập biofilm và nước. Cụ thể, mycobacteria phổ biến ở các hộ gia đình Mỹ hơn so với châu Âu, có lẽ là do loại hóa chất được sử dụng để làm sạch nước (Mỹ hay dùng chlorine, còn NTM lại có xu hướng kháng với chất khử trùng này).
Thứ nữa, các hộ gia đình dùng nước giếng khoan cũng gặp ít mycobacteria hơn so với những nhà tiêu thụ nước máy đô thị. Một điều cũng gây tò mò nữa, đó là các vòi sen kim loại thường chứa nhiều NTM hơn so với vòi nhựa – nơi xuất hiện nhiều quần thể vi khuẩn đa dạng hơn, có lẽ là do những hóa chất trong nhựa đã giữ cho mycobacteria ở trong tầm kiểm soát. Ngoài ra, tại những bang (ở Mỹ) mà bệnh nhiễm trùng NTM phổ biến như Florida, New York, hay một phần Nam California, đầu vòi sen trong các hộ gia đình ở đây cũng thường chứa nhiều NTM hơn.
Tuy nhiên, chúng ta không nên quá hoang mang bởi vi khuẩn có mặt ở khắp mọi nơi, bao gồm cả vòi sen. Chưa kể, kết quả nghiên cứu trên mới chỉ ra mối tương quan, chứ chưa phải là quan hệ nhân quả. Vì vậy, các nhà khoa học đang kỳ vọng sẽ sớm tìm ra nguyên nhân tại sao các vi khuẩn NTM lại chỉ tập trung ở một số khu vực nhất định, mà không phải là ở những nơi khác.