Dùng kháng sinh đối với thai phụ sinh mổ được nhiều cơ quan y tế lớn công nhận là không gây ảnh hưởng nào tới thai nhi hay trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất lại cho thấy nguy cơ suy giảm tế bào miễn dịch chống lại bệnh phổi có thể kéo dài và vĩnh viễn ở trẻ.

Kháng sinh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hệ miễn dịch của bé
Kháng sinh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hệ miễn dịch của bé

Nghiên cứu trước đây trên người đã chỉ ra rằng kháng sinh có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hệ miễn dịch của trẻ do xóa sổ cả vi khuẩn cả tốt và xấu trong ruột.

"Chúng tôi muốn xác định xem điều này xảy ra như thế nào và tìm xem liệu có cơ chế nào để ngăn chặn", nhà nghiên cứu Hitesh Deshmukh, từ Trung tâm Y tế Bệnh viện Nhi đồng Cincinnati, nói.

"Chúng tôi đã lấy những con chuột đang có thai và cho chúng hai hoặc ba kháng sinh phổ biến nhất trong giai đoạn sơ sinh, 4-5 ngày trước khi sinh. Ở người kháng sinh thường chỉ được dùng 48 tiếng, hoặc có thể là 72 tiếng trước khi sinh, vì vậy khá là tương đương.

Thí nghiệm trên chuột mang thai cho thấy sự phát triển các tế bào miễn dịch chống lại bệnh phổi đã bị gián đoạn ở chuột con khi mẹ chúng “tiếp xúc" những kháng sinh thông thường trước khi đẻ.

"Chúng tôi thấy rằng kháng sinh làm gián đoạn sự phát triển của các tế bào bạch huyết ở phổi, là những tế bào bảo vệ chống lại nhiễm trùng, viêm phổi, do vi rút hoặc nấm", TS Deshmukh giải thích.

Kháng sinh thường được dùng cho những phụ nữ sinh mổ để ngăn ngừa nhiễm trùng, và trong một số trường hợp, trong quá trình chuyển dạ đẻ đường dưới để bảo vệ chống lại một vi khuẩn có khả năng gây chết người gọi là liên cầu nhóm B (GBS).

Hệ miễn dịch của trẻ mất khoảng một năm để phát triển, có nghĩa là những yếu kém xảy ra khi hệ miễn dịch đang hình thành có thể kéo dài và thậm chí vĩnh viễn, TS. Seshmukh cảnh báo.

Các tác giả của nghiên cứu dự định sẽ đánh giá những lợi ích của việc hạn chế sử dụng kháng sinh ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh.

Lạm dụng kháng sinh sớm có thể là nguyên nhân tại sao một số người không có yếu tố nguy cơ di truyền rõ ràng lại phát triển bệnh phổi hoặc bệnh hen sau này, TS Deshmukh cho biết.

Ông nói thêm rằng bước tiếp theo sẽ là một nghiên cứu lâm sàng để đánh giá sự an toàn và lợi ích của việc hạn chế sử dụng kháng sinh ở phụ nữ mang thai và và trẻ sơ sinh.

Tại Anh, hướng dẫn dành cho các bác sĩ từ Viện Y tế và Chăm sóc sức khỏe quốc gia (NICE) nói rằng phụ nữ sinh mổ cần được dùng kháng sinh dự phòng "trước khi rạch da".

Hướng dẫn 2012 bổ sung thêm: "Cần thông tin cho họ rằng... không có ảnh hưởng nào đến em bé được chứng minh."

Nhiều trẻ sơ sinh tại khoa chăm sóc tích cực sơ sinh cũng được nhận kháng sinh. Điều trị chống lại GBS, nguyên nhân hàng đầu của bệnh nhiễm trùng chết người ở trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, thuốc không phân biệt và chống lại một loạt vi khuẩn, cả tốt lẫn xấu.