Dù rời quê lên thành phố lập nghiệp đã lâu, nhưng những hương vị quê nhà một thời gắn bó với tuổi thơ, tôi chẳng thể nào quên. Nhớ nhất là những ngày ra đồng bắt cá lóc, rồi cùng lũ bạn đốt rơm nướng trui.

Vừa về đến nhà sau một chuyến xe đường dài mệt nhoài, mẹ đã giục tôi ngay: “Con ra sau nhà phụ ba nướng cá lóc kìa”.

Cá lóc nướng trui. ảnh: T.T
Cá lóc nướng trui. ảnh: T.T.

Nhìn thấy tôi về, ba mừng lắm, nở một nụ cười hồn hậu. Ba bảo tôi chạy ra sau ruộng ôm một bó rơm thiệt to về nướng cá. Lúc này, ba lấy chiếc chày to “xử lý” chú cá lóc đồng, rồi dùng một thanh tre tươi đã vót sẵn thọc từ đầu cá cho đến đuôi cá. Sau đó, ba đổ một ít nước vào miệng cá cho chảy xuống ruột. Dưới tác động của nhiệt trong bụng cá, nước sẽ sôi lên làm cho thịt cá được chín hoàn toàn (có thể dùng nước dừa cho ngọt).

Cá lóc nướng trui phải chọn con cỡ chừng 1 ký và phải nướng bằng rơm mới thơm ngon và không hôi khói. Khi đã xiên cá rồi, ở phần thanh tre dư ra, đem ghim xuống đất cho thật chặt. Sau đó lấy nhiều rơm phủ kín chú cá lóc và bắt đầu mồi lửa nướng. Cứ thấy rơm gần tàn, chỉ việc bỏ thêm rơm vào và nướng cho đến lúc nghe mùi thơm xông lên mũi, vảy cháy đen thì cá đã chín.

Trong thời gian đợi cá chín, ba bảo tôi đi hái rau sống. Vốn dĩ xung quanh nhà có trồng nhiều rau, nên việc đi hái một rổ rau đồng thật dễ dàng. Khi cá lóc đã chín hẳn, ba dùng chiếc muỗng cạo lớp vảy đen cháy khét bên ngoài cho sạch và đặt lên chiếc đĩa hột xoài to. Lúc này, mùi thơm bay bát ngát khiến vị giác tôi thèm thuồng không thể cưỡng lại được. Món cá lóc nướng trui thường ăn kèm với rau sống và một chén nước mắm nêm hoặc tương đen đã qua pha chế.

Muốn ngon hơn thì mua thêm bún, giá sống, bánh tráng... để cuốn. Cũng có thể không cuốn bánh tráng, mà đơn thuần ăn với dưa leo bằm nhỏ, giá sống và đậu phộng giã nhuyễn cũng tuyệt vời. Ai thích “phá cách”, thì lột bỏ sạch da cá lóc và thoa một lớp mỡ hành lên phần thịt rồi nướng lại bằng than củi cho đậm đà hơn.

Ở những hàng quán của thành phố, người ta cũng có món cá lóc nướng, nhưng cả cá và cách nướng thì chẳng thể nào sánh bằng. Thịt cá lóc đồng dẻo, ngọt, béo, khi nướng trui sẽ ngon hơn, vì trong đó có hương rơm đồng, vị nước dừa, mùi của đất phù sa màu mỡ. Chấm một miếng cá với tương đen, cảm giác ngọt thanh dâng trào trong cửa miệng. Nó khiến cho người xa quê lâu ngày về thăm nơi chôn nhau cắt rốn cảm thấy bổi hổi, bồi hồi...