Lá mắc mật là nguyên liệu không thể thiếu trong các món heo quay mắc mật, cá kho mắc mật hay gà hấp mắc mật... Ngoài là một loại gia vị đây là còn là cây thuốc với nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người.
Mắc mật còn được gọi là cây hồng bì núi, củ khỉ hay dương tùng là loài thực vật có hoa thuộc họ Cửu lý hương. Từ "mắc mật" trong tiếng Tày - Nùng có nghĩa là “quả ngọt”. Đây là loài cây thân gỗ nhỏ, thường mọc trên núi đá vôi. Quả và lá cây mắc mật là gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn, rễ cây được dùng làm thuốc trong Đông Y. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cao Bằng phối hợp với Viện Dược liệu (Bộ Y tế) thực hiện nghiên cứu cho thấy mắc mật có nhiều lợi ích đối với sức khỏe con người.
1. Lợi ích của mắc mật với sức khỏe
Lá mác mật có nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Ảnh minh họa.
Quả mắc mật có vị hơi chua ngọt có thể ăn tươi hoặc dùng để nấu, kho trong một số món ăn. Loại quả này rất giàu hàm lượng vitamin C. Lá mắc mật có tinh dầu thơm nên được dùng trong các món vịt quay, lợn quay, kho cá... Lá có hàm lượng protein, sắt, mangan, can xi rất cao. Ngoài ra, lá mắc mật có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan, có thể sản xuất thành sản phẩm chức năng. Tinh dầu quả mác mật có tác dụng bảo vệ gan, giảm đau, là nguyên liệu để làm thuốc. Lá và rễ cây mắc mật được dùng làm nguyên liệu trong đông y.
2. Một số món ăn hấp dẫn từ lá mắc mật
Món heo quay lá mắc mật.
- Thịt heo nướng lá mắc mật: Thịt heo rửa sạch, để ráo nước, ướp với lá mắc mật giã nhỏ, nước mắm, muối, húng lìu. Để khoảng 1 giờ cho thấm gia vị, rồi nướng trên than hồng.
- Dạ dày heo nhồi lá mắc mật: Bao tử heo làm sạch. Lá mắc mật ướp gia vị gồm muối, bột ngọt, nước mắm. Nhồi lá mắc mật vào bao tử heo rồi khâu lại. Hấp bao tử khoảng 20 phút cho chín, sau đó chiên vàng trên chảo dầu. Khi ăn cắt ra, chấm nước mắm gừng và lá mắc mật non.
- Cá chép nướng lá mắc mật: Cá chép moi nội tạng, lóc bỏ xương giữa. Ướp với ngò gai, rau thơm, tỏi, bột ớt, bột ngọt, muối. Lá mắc mật rửa sạch, nhồi vào trong mình cá, dùng vỉ kẹp chặt giữ cho lá mắc mật không bị rơi ra ngoài. Nướng cá trên than hồng. Ăn nóng với muối tiêu chanh.