Các sinh viên đại học thuộc nhóm LGBQ (đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính hay người có giới tính và thiên hướng tình dục khác biệt) có xu hướng từ bỏ chuyên ngành khoa học với tỷ lệ cao hơn những người bạn học bình thường.

Chuyên ngành STEM bị mất các sinh viên LGBQ

Với tư cách là một nghiên cứu sinh trong lĩnh vực giáo dục tại Đại học Montana (Mỹ), Bryce Hughes tự hỏi liệu có phải việc anh là đồng tính nam là một phần lý do tại sao anh không bao giờ theo đuổi lĩnh vực khoa học, kỹ thuật vượt quá văn bằng đại học. Hughes nghĩ có lẽ những sinh viên là đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính, chuyển giới hay người có giới tính và thiên hướng tình dục khác biệt (queer) có nhiều khả năng từ bỏ nghiên cứu khoa học hơn so với những người dị tính luyến ái (thích người khác giới một cách bình thường).

Một sinh viên kỹ thuật tại Đại học California đội chiếc mũ có khẩu hiệu kêu gọi không kỳ thị cộng đồng LGBQ. Ảnh: Glenn Beltz.
Một sinh viên kỹ thuật tại Đại học California đội chiếc mũ có khẩu hiệu kêu gọi không kỳ thị cộng đồng LGBQ. Ảnh: Glenn Beltz.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances, Hughes cuối cùng chứng minh được rằng, sinh viên thuộc các nhóm thiểu số về tình dục đang rời bỏ lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) ở mức độ cao hơn so với các bạn cùng lớp.

"Các nhà khoa học xã hội nghi ngờ điều này, nhưng thật tuyệt khi thấy nó được dẫn chứng bằng số liệu cụ thể", Erin Cech, nhà xã hội học tại Đại học Michigan (Mỹ), cho biết. Nghiên cứu tập trung vào bản sắc tình dục (sexual identity), vì vậy Hughes không xem xét đến đối tượng sinh viên chuyển giới.

Hughes sử dụng thông tin từ một cuộc khảo sát trên quy mô quốc gia đối với sinh viên đại học năm đầu và năm cuối. Bảng câu hỏi thu thập thông tin về nhân khẩu học và mục tiêu nghề nghiệp của sinh viên.

Hughes phân tích dữ liệu của hơn 4.000 sinh viên năm thứ nhất tại 78 trường đại học Mỹ vào năm 2011. Sau đó, Hughes so sánh kết quả thu được với những câu trả lời của sinh viên khi họ học năm cuối vào năm 2015. Hughes muốn xác định xem liệu các sinh viên LGBQ có nguyện vọng theo đuổi chuyên ngành STEM trong năm đầu tiên có tiếp tục đăng ký vào một chuyên ngành như vậy vào năm thứ tư đại học không, hay là họ đã chuyển sang một chương trình phi STEM.

Kết quả cho thấy, gần 50% sinh viên LGBQ năm cuối báo cáo từng làm việc trong một phòng thí nghiệm hoặc làm nghiên cứu thực địa so với 41% sinh viên dị tính. Tuy nhiên, sinh viên LGBQ có khả năng ở lại trong các chuyên ngành STEM ít hơn 8% so với bạn bè dị tính, Hughes cho biết. Mức độ chênh lệch đạt gần 10% khi Hughes nhìn vào tập hợp những sinh viên có nhiều khả năng ở lại trong lĩnh vực STEM hơn, nguyên nhân là do họ có điểm cao hoặc có cha mẹ làm việc trong ngành khoa học hoặc kỹ thuật.

"Các sinh viên LGBQ không kém phần nhiệt tình so với bạn học của họ về việc theo đuổi sự nghiệp STEM", Michael Falk, nhà khoa học vật liệu tại Đại học John Hopkins (Mỹ), cho biết. Nhưng thực tế là sinh viên LGBQ ít có khả năng tiếp tục theo học trong các chương trình STEM.

Vấn đề hòa nhập

Mặc dù nghiên cứu này không giải thích lý do tại sao sinh viên LGBQ rời bỏ chuyên ngành STEM thường xuyên hơn so với các bạn bè dị tính của họ, khả năng cao là sự phân biệt đối xử và bị cách ly đóng vai trò quan trọng, Falk cho biết. Trong năm 2016, Falk tiến hành một nghiên cứu khác cho thấy, khoảng 1/5 các nhà vật lý Mỹ là đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính, chuyển giới (LGBT) phải đối mặt với sự kỳ thị và bị quấy rối tại nơi làm việc vì bản dạng giới tính hoặc khuynh hướng tình dục của họ.

"Việc tìm kiếm một phòng thí nghiệm hoặc môi trường đại học thân thiện với sinh viên LGBQ không phải lúc nào cũng dễ dàng", Rochelle Diamond, nhà sinh vật học tại Viện Công nghệ California (Mỹ), cho biết.

Kristen Renn, giáo sư tại Đại học Bang Michigan (Mỹ), nhận thấy sinh viên LGBQ đôi khi chuyển đổi chuyên ngành học để tập trung vào các lĩnh vực cho phép họ giúp đỡ cộng đồng. "Các sinh viên LGBQ cảm nhận được có những bất công trên thế giới. Họ mong muốn mình sẽ tác động tích cực đến cộng đồng nếu tham gia vào một công việc nào đó như giảng dạy hoặc công tác xã hội thay vì nghiên cứu khoa học", Renn nói.

Theo Diamond, các trường đại học có thể tạo ra những chuyển biến tích cực bằng cách thực hiện một số chương trình để giúp sinh viên, giảng viên và nhân viên tìm hiểu thêm về đặc điểm nhận diện cũng như các vấn đề của những người thuộc nhóm thiểu số tình dục.

Việc mời các nhà khoa học LGBTQ đến nói chuyện tại khuôn viên trường có thể giúp những sinh viên chưa tốt nghiệp tìm thấy hình tượng để noi theo, làm giảm nguy cơ mất sinh viên giỏi do vấn đề về giới tính. "Chúng ta không thể để mất bất kỳ sinh viên LGBQ nào", Diamond nói.