Vào những năm 1980, trong Vật lý đã phổ biến quan điểm là vật lý sẽ không còn vấn đề để phát triển. Vào những năm 1990, khi Mỹ đóng cửa dự án SSC, điều đó lại càng trở nên rõ ràng.

Các vấn đề của vật lý. Ảnh: AP Physics Site

Các vấn đề của vật lý. Ảnh: AP Physics Site

Theo quan điểm của tôi, hiện nay chúng ta đang ở một tình trạng thuận lợi hơn nhiều so với thời của Max Planck bước vào vật lý. Khi đó, vật lý đã dựa trên ba trụ đỡ quan trọng: Cơ học của Newton, Điện từ của Maxwell-Faraday-Coulomb, Nhiệt động của Maxwell-Boltzmann-Carnot.

Ba lĩnh vực này bao hàm toàn bộ các hiện tượng quan sát được trong đời sống. Có vẻ như Vật lý giải thích được mọi chuyện trừ một số câu hỏi có vẻ "vô bổ" như ánh sáng là sóng hay hạt, esther có tồn tại hay không, hệ quy chiếu quán tính có tồn tại hay không. Chỉ có lý thuyết bức xạ vật đen theo phổ của Wien là mâu thuẫn với quan sát thực nghiệm. Mọi người đều cho rằng vấn đề này chỉ thuần túy kỹ thuật, có thể giải quyết trong một vài năm.

Thế rồi Planck đề xuất quan niệm lượng tử, Einstein cho ra đời thuyết tương đối, Rutherford tìm ra mô hình nguyên tử, cơ lượng tử và một loạt phát kiến thực nghiệm mới ra đời và vật lý sang một trang mới.

Ngày nay, chúng ta ở một trạng thái tốt hơn Planck rất nhiều. Cá nhân tôi cho rằng vật lý đã lạc lối từ những năm 1980 đến nay. Rất có thể tôi sai, vì đôi khi có những thời điểm, vật lý cần thời gian để chín muồi về hệ thống khái niệm và công cụ.

Có thể điểm qua một số câu hỏi vật lý quan trọng, mà một cuộc phát triển cách mạng không thể không đề cập:

A. Về hiện tượng luận:

1. Vật chất và năng lượng tối
2. Chiều ngoại phụ
3. Tương tác mới
4. Động lực của các thế hệ vật chất
5. Nguồn gốc của đối xứng gauge.
6. Cầm tù màu
7. Vi phạm CPT và đối xứng chiral
8. Cộng hưởng hạt nhân năng lượng cao.

B. Về phương pháp luận

1. Đối tính tương tác mạnh-yếu, soliton-lý thuyết trường.
2. Kỳ dị và tính địa phương.
3. Quan niệm vũ trụ toàn ảnh
4. Topo và lượng tử
5. Lý thuyết về bound state.
6. Phổ cộng hưởng
7. Thay thế phương trình vi phân trong vật lý bằng các công cụ mới (AI??)
8. Hướng công nghệ mới.
9. Chuyển đổi thang độ
10. Hiệu ứng tập thể
11. Cấu trúc của ý thức và nhận thức