Đó là kết quả của cuộc khảo sát xã hội học của Viện Nghiên cứu Phát triển Mekong thực hiện trên 1400 người từ 18 tuổi trở lên được chọn ngẫu nhiên nhằm tìm hiểu về cảm nhận và suy nghĩ của Người Việt năm 2018.

Người dân Đồng Tháp, địa phương được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao về năng lực cạnh tranh, cải cách thể chế. Ảnh: Worldbank Vietnam.

Người dân Đồng Tháp, địa phương được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao về năng lực cạnh tranh, cải cách thể chế. Ảnh: Worldbank Vietnam.

Hạnh phúc và khá hài lòng với những người thân quanh mình

Trên 90% người được phỏng vấn cho rằng mình khá hạnh phúc, trong đó gần một nửa số người đánh giá mình rất hạnh phúc. Nữ giới có tỷ lệ người rất hạnh phúc cao hơn so với Nam giới và tỷ lệ không hạnh phúc thấp chỉ bằng ½ so với Nam giới. Không ngạc nhiên khi người có học vấn càng cao thì càng thấy hạnh phúc hơn và người nghèo thì ít hạnh phúc hơn so với người giàu.

Quan hệ với các thành viên trong gia đình người Việt rất tốt đẹp. Hầu hết mọi người đều hài lòng với mối quan hệ với các thành viên khác trong gia đình (trên 80%). Không có gì ngạc nhiên khi nữ giới có tỷ lệ hài lòng với các thành viên khác trong gia đình cao hơn so với nam giới và người có trình độ học vấn cao có tỷ lệ hài lòng cao hơn so với người có trình độ học vấn thấp.

Có niềm tin lớn vào hệ thống giáo dục, y tế, cải thiện về tham nhũng và vào tương lai của đất nước

Khoảng 90% số người được phỏng vấn tin tưởng vào hệ thống giáo dục. Trong đó có hơn một nửa số người hoàn toàn tin tưởng và khoảng 21% là có sự tin tưởng lớn. Chỉ có khoảng 8% người trả lời là không tin hoặc rất ít tin vào hệ thống giáo dục hiện tại. Kết quả tương tự đối với hệ thống y tế và hệ thống pháp luật. Chỉ có khoảng 10% số người được phỏng vấn rất ít tin hoặc không tin tưởng vào hệ thống y tế hoặc pháp luật hiện tại.

Đa số mọi người đều tin rằng tham nhũng sẽ được cải thiện trong 5 năm tới (68%). Chỉ có khoảng 17% cho rằng sẽ không thay đổi và một tỷ lệ nhỏ cho rằng sẽ tệ hơn. Điều thú vị là những người càng nhiều tuổi thì càng lạc quan hơn về việc tham nhũng sẽ được cải thiện trong những năm tới. Kết quả tương tự đối với việc cải thiện chênh lệch về giàu nghèo (bất bình đẳng).

Trên 75% số người được hỏi đều lạc quan cho rằng triển vọng kinh tế và việc làm trong 5 năm tới sẽ được cải thiện và trên 85% cho rằng hệ thống giáo dục và y tế trong 5 năm tới sẽ được cải thiện. Những người có trình độ học vấn cao thì lạc quan hơn so với những người có trình độ học vấn thấp nhưng không có sự khác biệt đáng kể giữa nam giới và nữ giới cũng như giữa nhóm giàu và nghèo.

Định kiến về ly dị, tình dục, phá thai, đồng giới và giới

Chỉ có khoảng 21% số người phỏng vấn cho rằng ly dị là không sai trái trong khi có đến 40% cho rằng ly dị là sai trái và một tỷ lệ tương tự cho rằng ly dị đôi khi là sai trái. Hầu hết người Việt không tán đồng với quan điểm về tình dục đồng giới, hành vi lao động tình dục và tình dục trước hôn nhân. Chỉ có khoảng 30% người Việt cho rằng tình dục đồng giới là không hề sai trái, 20% chấp nhận tình dục trước hôn nhân và chỉ 4% chấp nhận hành vi lao động tình dục. Đa số người Việt (đặc biệt là phụ nữ) cho rằng phụ nữ phá thai khi không có điều kiện nuôi con là một hành vi sai trái. Quan điểm về vai trò của nam và nữ trong gia đình người Việt vẫn còn nặng nề. Vẫn còn trên 50% số người phỏng vấn (cả nam và nữ) đồng ý rằng “việc của chồng là kiếm tiền và việc của vợ là chăm sóc gia đình”. Tỷ lệ này đặc biệt cao ở những người có trình độ văn hóa thấp (55% đối với những người tốt nghiệp trung học cơ sở và 80% đối với những người chưa tốt nghiệp tiểu học). Quan điểm này hầu như không tồn tại đối với những người tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên.

Người Việt đầy tín ngưỡng

Đa số người Việt đều tin tưởng vào các tổ chức tôn giáo. Chỉ có khoảng 25% số người được phỏng vấn ít hoặc không tin tưởng vào các tổ chức tôn giáo. Không có sự khác biệt giữa nam giới và nữ giới. Gần một nửa số người khảo sát tin vào “Sự sống sau khi chết” và một tỷ lệ tương tự tin vào “Sự tồn tại của luân hồi”. Có đến 20% tin tưởng vào những điều mà thầy bói nói. Nữ giới tin vào thầy bói cao hơn nhiều so với nam giới tuy nhiên không có sự khác biệt giữa người thành thị và nông thôn, trình độ học vấn. Đa số người Việt đều cầu khấn 1 tháng từ 2 đến 3 lần và có một tỷ lệ không nhỏ cầu khấn vài lần trong ngày.

Ba vấn đề lo lắng nhất: Việc làm, ô nhiễm không khí và tham nhũng

Những vấn đề lo lắng nhất của người Việt trong năm 2018 là việc làm, ô nhiễm không khí và tham nhũng. Rất ít người tin tưởng vào an toàn thực phẩm và sự cải thiện về tác động của biến đổi khí hậu.