Chế độ ăn uống lành mạnh tạo ảnh hưởng tích cực tới môi trường

Đội ngũ các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford đã phân tích và chứng minh thói quen ăn uống lành mạnh với các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe là lựa chọn tốt nhất cho môi trường và cơ thể. Các chuyên gia cũng khẳng định tác hại từ chế độ ăn uống nghèo dinh dưỡng, đồng thời cung cấp một số lựa chọn thay thế tốt hơn.

Phân tích đã đánh giá tác động sức khỏe và môi trường của 15 loại thực phẩm phổ biến trong chế độ ăn uống phương Tây và đưa ra kết luận rằng trái cây, rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt là những thực phẩm tốt nhất để phòng tránh bệnh cho cơ thể cũng như bảo vệ khí hậu và tài nguyên nước. Ngược lại, ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn gây ra bệnh tật và ô nhiễm nhiều nhất.

Tuy nhiên, không phải loại thịt hay thực phẩm chế biến sẵn nào cũng đi theo xu hướng chung như trên. Các loại cá nhìn chung đều tốt cho sức khỏe, song lại có vết cacbon (tổng lượng cacbon phát thải ra ngoài môi trường qua quá trình chăn nuôi, đánh bắt, sản xuất, v.v) lớn hơn các loại thực vật. Còn các thực phẩm chứa nhiều đường, chẳng hạn như bánh quy và đồ uống có ga, tuy có tác động không đáng kể đến hành tinh nhưng lại có hại cho sức khỏe.

Theo trưởng nhóm nghiên cứu Michael Clark (ĐH Oxford), việc duy trì chế độ ăn uống không lành mạnh tại các quốc gia phát triển như Anh, Mỹ đang khiến người dân đối mặt với nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính và tạo điều kiện cho sự suy thoái, xuống cấp các nhân tố môi trường như khí hậu, nguồn nước và hệ sinh thái. Do đó, chuyển đổi sang chế độ ăn lành mạnh, bền vững hơn là một trong những giải pháp chính để cải thiện sức khỏe và bảo vệ môi trường.

Đáp lại một số ý kiến cho rằng chỉ các loại thịt được chế biến quá nhiều mới gây tổn hại tới môi trường, Clark khẳng định thay thế tất cả các loại thịt bằng nguồn dinh dưỡng từ thực vật mới là biện pháp mang lại thay đổi lớn nhất. Tuy cách thức và nơi sản xuất thực phẩm có ảnh hưởng đến mức độ tác động tới môi trường, nhưng đều ở mức độ nhỏ hơn nhiều so với sự lựa chọn thực phẩm của con người.

Một thành viên khác trong nhóm nghiên cứu, ông Marco Springmann cho biết: “Chúng ta đều biết rõ rằng chế độ ăn uống từ thực vật là lành mạnh và bền vững hơn so với chế độ ăn nhiều thịt, nhưng nhiều người đôi khi vẫn băn khoăn không biết nên chọn những thực phẩm nào.” Bởi vậy, các nhà nghiên cứu hiện đang phát triển các loại nhãn mác thực phẩm mới để xem liệu thông tin về ảnh hưởng của thực phẩm tới sức khỏe và môi trường có khiến người tiêu dùng thay đổi lựa chọn.

Các thực phẩm được phân tích trong nghiên cứu bao gồm cả nguồn thực vật (trái cây, rau củ, các loại đậu, hạt, khoai tây, ngũ cốc tinh chế, ngũ cốc nguyên hạt) và động vật (thịt đỏ, thịt gà, các sản phẩm từ sữa, trứng và cá tươi hoặc đã qua chế biến) cũng như các thức uống có đường.

Ảnh hưởng môi trường, bao gồm khí nhà kính, lượng nước sử dụng và mức độ ô nhiễm từ quá trình nuôi trồng, chế biến một phần rau củ sẽ được lấy làm đơn vị chuẩn để so sánh với các loại thực phẩm khác. Trong đó, sản xuất thịt đỏ chưa qua chế biến có tác động cao nhất đối với tất cả các chỉ số môi trường, và lớn hơn nhiều lần so với các loại rau, đậu.

Giáo sư Tim Benton nhận xét nghiên cứu mới là quá trình phân tích mối liên hệ giữa sức khỏe và môi trường chi tiết nhất từ trước đến nay. Nếu chúng ta có thể áp dụng được những hướng dẫn hợp lý về chế độ ăn uống lành mạnh, người dân toàn cầu sẽ có một môi trường sống tốt hơn nhiều, Benton cho biết thêm.

Nguồn: https://www.theguardian.com/environment/2019/oct/28/healthy-diet-means-a-healthy-planet-study-shows