Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều loại vật liệu mới, trong đó có sản phẩm về lát, phủ bề mặt ra đời. Những loại vật liệu này thường phải xác định khả năng trơn trượt để mang lại sự an toàn cho người sử dụng.

Việc xác định khả năng chống trơn trượt của những loại vật liệu lát, phủ bề mặt (gạch gốm, đá ốp lát …) là rất quan trọng nhằm đánh giá tính an toàn trong quá trình sử dụng, đặc biệt ở những nơi có nhiều người qua lại như: hành lang, lối đi công cộng… Do khi bị trượt ngã, ở bất kỳ tư thế nào, dù chỉ ở độ cao thấp, cú ngã ấy cũng có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng hoặc gây chấn thương cho người sử dụng. Nguy cơ trượt ngã sẽ tăng thêm nếu bề mặt bị ẩm ướt hoặc có thêm các tác nhân như dầu, nhớt. Việc phân loại sản phẩm lát, phủ bề mặt dựa vào độ trơn trượt, còn giúp cho người thiết kế lựa chọn vật liệu phù hợp cho từng khu vực cụ thể: phòng khách, bếp, nhà tắm... Để xác định, đánh giá khả năng chống trơn trượt của bề mặt, cần xem xét nhiều yếu tố tác động đến bề mặt.

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ trơn trượt của sàn
Các yếu tố ảnh hưởng đến độ trơn trượt của sàn Ảnh: ĐVP

Liên quan đến việc thử nghiệm khả năng chống trơn trượt của vật liệu gạch gốm lát nền trong đó có xét đến các yếu tố kể trên, Bộ KH&CN đã có ban hành TCVN 6415-17:2016 (Gạch gốm ốp lát – Phương pháp thử - Xác định hệ số ma sát). Tiêu chuẩn DIN 51130:2014 cũng đã chỉ ra phương pháp thử và cách thức phân loại khả năng chống trơn trượt của bề mặt.

Như vậy, có thể thấy chỉ tiêu độ trơn trượt của vật liệu là một trong những thông số quan trọng giúp cho người thiết kế lựa chọn được loại vật liệu phù hợp đảm bảo tính an toàn cho người sử dụng. Để xác định được đặc tính này của vật liệu, cần phải có phương pháp thử và thiết bị thử nghiệm phù hợp. Từ lý do này, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3) đã tìm hiểu tiêu chuẩn về phương pháp thử và đầu tư thiết bị thử nghiệm phù hợp theo TCVN 6415-17:2016 và DIN 51130:2014. Đến nay, dự án này đã hoàn tất và thiết bị đã được đưa vào sử dụng. Đây là một phép thử đòi hỏi thiết bị chuyên dụng cũng như cần có sự hiểu biết nhất định về phương pháp thử để vận hành thiết bị và tính toán kết quả đáp ứng theo yêu cầu của tiêu chuẩn.

Bảng phân loại độ trơn trượt theo DIN 51130
Bảng phân loại độ trơn trượt theo DIN 51130 Ảnh: ĐVP

Thiết bị và phương pháp thử

Thiết bị thử nghiệm được lắp đặt phù hợp với tiêu chuẩn TCVN 6415-17:2016 và DIN 51130:2014 như sau:

- Hệ thống khung đỡ có kích thước phù hợp với sàn thăng bằng và không xoắn, rộng 600mm, dài 2000mm có thể điều chỉnh theo chiều dọc có độ dốc từ 0° - 45°; bộ điều chỉnh góc nghiêng có tốc độ 1°/s với hành trình nâng 0.5°; bộ đồng hồ đo góc gắn trên dụng cụ thử nghiệm cho biết độ nghiêng của sàn so với mặt phẳng nằm ngang, chính xác đến (0.5±0.2)°.
- Giày cao su dùng trong thử nghiệm này không phải là giày cao su thông thường có bán trên thị trường. Đây loại giày đặc biệt chỉ dùng cho thử nghiệm có đế làm bằng cao su nitrin, độ cứng Shore A (73 ± 5) với hình dạng mặt đế cao su đặc trưng phù hợp theo ISO 868.
- Dầu bôi trơn có độ nhớt 10W-30 tuân thủ theo qui định của Hiệp hội kỹ sư Ô tô (SAE)

Mô tả quá trình xác định góc tới hạn của bề mặt sàn
Mô tả quá trình xác định góc tới hạn của bề mặt sàn Ảnh: ĐVP

Quy trình thử nghiệm:

- Số lượng mẫu thử cần có đủ để phủ kín diện tích bề mặt sàn thử nghiệm với kích thước (1000 x 500) mm.
- Trước khi thử, quét đều (100 ± 1) mL dầu bôi trơn lên bề mặt sàn thử nghiệm và đế giày
- Người thử nghiệm theo tư thế thẳng đứng, hướng mặt về phía xuống dốc, đi tiến đi lui trên bề mặt thử nghiệm với các bước dài bằng nửa chiếc giày. Bề mặt thử nghiệm phải nghiêng so với mặt phẳng ngang ở tốc độ xấp xỉ 1°/s. Góc giới hạn mà người thử nghiệm có khả năng bước an toàn (góc tới hạn) sẽ được xác định bằng cách lặp đi lặp lại việc tăng giảm xung quanh góc tới hạn này.

Như vậy, việc xác định độ trơn trượt của vật liệu đòi hỏi thiết bị phù hợp theo yêu cầu của tiêu chuẩn và nguồn nhân lực được đào tạo tốt để vận hành và tính toán kết quả.

Thiết bị thử nghiệm
Thiết bị thử nghiệm Ảnh: ĐVP

QUATEST 3 được Bộ Xây dựng chỉ định là tổ chức đánh giá sự phù hợp thực hiện việc thử nghiệm và chứng nhận chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo QCVN 16:2019/BXD. Cùng với đội ngũ thử nghiệm viên nhiều kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu cùng với thiết bị thử nghiệm được trang bị hiện đại, QUATEST3 sẽ cung cấp các kết quả thử nghiệm với có độ tin cậy và đô chính xác cao, đảm bảo phục vụ tốt cho nhu cầu chứng nhận và thử nghiệm sản phẩm của khách hàng.

Khi có nhu cầu sử dụng dịch vụ chứng nhận, giám định, thử nghiệm, khách hàng có thể liên hệ:

Phòng Quản trị nghiệp vụ - Email: qn@quatest3.com.vn, Điện thoại: 028 38294274 Ext: 1322
Phòng dịch vụ khách hàng - Email: dh.cs@quatest3.com.vn, Điện thoại: 0251 3836 212