Việc tìm mộ Thành Cát Tư Hãn - nơi được giới sử học tin là chứa nhiều cổ vật và tài liệu giá trị về các cuộc chinh phục của ông - là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất, bởi đây là bí ẩn khảo cổ thiếu hoàn toàn các mô tả lịch sử.

Bức tượng cao 40m của Thành Cát Tư Hãn tại Mông Cổ. Ảnh: Imgur
Bức tượng cao 40m của Thành Cát Tư Hãn tại Mông Cổ. Ảnh: Imgur

Theo truyền thuyết, Thành Cát Tư Hãn được an táng ở một nơi rất bí mật dưới thảo nguyên đông bắc Mông Cổ. Theo một số tài liệu, rất nhiều người vô tình chứng kiến đám tang cũng bị giết. Để mộ không bao giờ bị khai quật, người ta còn nắn dòng một con sông chảy gần nơi an nghỉ cuối cùng của đại hãn.

Nhiều nhà khảo cổ cho rằng mộ Thành Cát Tư Hãn nằm ở khu vực giáp sông Onon và núi Khan Khentii - gần nơi ông sinh ra. Một số chuyên gia tin rằng các con trai và một số thân nhân khác cũng được chôn cạnh mộ ông.

Để tìm mộ người sáng lập đế chế Mông Cổ, các nhà khoa học triển khai nhiều cách, từ sử dụng máy bay không người lái chụp ảnh, quét radar, tái tạo hình ảnh 3D độ phân giải cao ở các khu vực tình nghi đến huy động sự giúp sức của cộng đồng, đặc biệt trên Internet.

Trong cuộc tìm mộ Thành Cát Tư Hãn đầu năm 2015, 10.000 tình nguyện viên tham gia trên Internet đã sử dụng 84.000 hình ảnh vệ tinh, khảo sát gần 6.000km2 và phát hiện 55 địa điểm có khả năng là nơi an nghỉ của vị hãn. Việc khai quật những vị trí này vẫn đang được tiến hành.

“Các nhà nghiên cứu đang dần chuyển sang những công nghệ trực quan hóa tiên tiến trong việc tìm mộ Thành Cát Tư Hãn, bởi có quá ít manh mối và bằng chứng thực tế” - TS Albert Yu-Min Lin thuộc Đại học California (Mỹ) cho biết.