Là hy vọng cuối cùng cho những bệnh nhân ung thư gan giai đoạn tiến triển không đáp ứng với các phương pháp trị liệu khác, xạ trị chiếu trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ Yttrium-90 không chỉ kéo dài thời gian sống mà còn giúp nhiều người khỏi bệnh.
Hy vọng cho những trường hợp tuyệt vọng
Dù Việt Nam đã ứng dụng nhiều kỹ thuật chữa ung thư gan tiên tiến như phẫu thuật cắt gan hiện đại, đốt nhiệt sóng cao tần, tắc mạch hóa dầu... nhưng hiệu quả thực tế không cao do rất ít ca bệnh được phát hiện sớm. Có 65% số bệnh nhân ung thư gan ở Việt Nam được chẩn đoán ở giai đoạn trung gian.
Theo GS-TS Mai Trọng Khoa - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, với những bệnh nhân ung thư gan đã thất bại với các kỹ thuật kể trên, phương pháp xạ trị chiếu trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ Yttrium-90 được coi là cơ hội cuối cùng. Hiệu quả càng cao với những bệnh nhân chưa từng áp dụng phương pháp điều trị nào.
Xạ trị chiếu trong chọn lọc là kỹ thuật đưa dược chất phóng xạ trực tiếp vào khối u qua động mạch nhằm tập trung tại chỗ liều chiếu xạ, hạn chế tổn thương mô gan lành. Chất đồng vị phóng xạ Yttrium-90 được gắn vào các hạt vi cầu để đưa qua động mạch đến mao mạch khối u gan, tiêu hủy nó. Liều phóng xạ được đưa trọn vẹn vào u gan, không ảnh hưởng đến gan lành và các cơ quan khác.
Hiện Việt Nam có 3 bệnh viện áp dụng phương pháp này là Bệnh viện Trung ương quân đội 108, Bạch Mai và Chợ Rẫy. Cả 78 bệnh nhân được điều trị đều có tiến triển tốt.
Hiệu quả với cả trường hợp di căn
TS Nguyễn Tiến Thịnh - Chủ nhiệm khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 - cho biết, với xạ trị chiếu trong chọn lọc, thời gian sống thêm của bệnh nhân ung thư giai đoạn trung gian là 18 tháng, với giai đoạn tiến triển là 8-12 tháng, trong khi nếu không áp dụng, bệnh nhân chỉ sống thêm 6 tháng. Thời gian kiểm soát bệnh trung bình cũng tăng thành 20,5 tháng (cao hơn nhiều so với hóa trị đơn thuần) và giảm 31% nguy cơ phát triển khối u ở gan, tăng 3 lần khả năng khỏi bệnh trong gan. Phương pháp này còn có hiệu quả với ung thư gan thứ phát (như ung thư đại trực tràng di căn vào gan).
TS Thịnh lấy dẫn chứng một ca ung thư gan tiến triển được điều trị thành công tại bệnh viện. Đó là bệnh nhân nữ 58 tuổi, có biểu hiện đau hạ sườn phải 1 tháng trước khi đến khám, siêu âm phát hiện khối u gan phải kích thước 60mm. Sau khi ứng dụng xạ trị chiếu trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ Yttrium-90, khối u giảm, bệnh nhân xuất viện sau 5 ngày, sức khoẻ ổn định.
Từng được chữa trị bằng phương pháp này, ông Lê Anh Tuấn (44 tuổi - Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết ông được phát hiện ung thư gan khi kích thước khối u khá lớn (4,1x2cm). Các bác sỹ Bệnh viện Bạch Mai chỉ định áp dụng xạ trị chiếu trong chọn lọc Yttrium-90. 6 tháng sau điều trị, ông Tuấn tái khám, xét nghiệm máu không thấy dấu hiệu ung thư gan, chụp PET/CT không có hình ảnh khối u.
“Tôi rất tin tưởng phương pháp điều trị mới này. Nó đặc biệt hiệu quả đối với những bệnh nhân ung thư gan nguyên phát có khối u lớn như tôi. Hiện sức khỏe của tôi hoàn toàn tốt, sinh hoạt và ăn uống bình thường” - ông Lê Anh Tuấn vui mừng chia sẻ.
Giảm chi phí điều trị 50%
Theo TS Nguyễn Tiến Thịnh, với việc áp dụng thành công xạ trị chiếu trong chọn lọc ở Việt Nam, bệnh nhân thay vì phải đi tìm cơ hội sống ở Singapore, Đài Loan đã có thể điều trị trong nước. Ngoài sự thuận tiện, tiết kiệm sức lực cho bệnh nhân và cả người thân nhân, lựa chọn điều trị trong nước còn giảm chi phí cho điều trị được giảm rất nhiều. Để thực hiện 1 buổi xạ trị chiếu trong chọn lọc ở nước ngoài, bệnh nhân phải trả khoảng 800 triệu đồng, chưa kể các khoản lớn cho chi phí nằm viện, phiên dịch, vé máy bay, xe cộ…
Trong khi đó nếu chữa ở Việt Nam, bệnh nhân chỉ phải mua lọ đồng vị phóng xạ giá khoảng 400 triệu đồng (hiện châu Á mới chỉ có Singapore sản xuất được Yttrium-90) - tức giảm 50% so với ở nước ngoài, các chi phí kỹ thuật và nằm viện được bảo hiểm y tế thanh toán.
Tuy nhiên, với yêu cầu cao về kỹ thuật và trình độ chuyên môn, hiện phương pháp này chỉ có thể áp dụng tại các bệnh viện lớn có đầy đủ trang thiết bị và đặc biệt là có sự phối hợp các chuyên khoa sâu như nội tiêu hóa, ung thư, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh, giải phẫu bệnh…
Các chuyên gia hy vọng trong tương lai gần, chi phí điều trị sẽ tiếp tục giảm mạnh hơn, có thêm nhiều cơ sở y tế đủ điều kiện triển khai áp dụng xạ trị chiếu trong chọn lọc, sẽ có thêm nhiều bệnh nhân ung thư gan có cơ hội hưởng lợi từ kỹ thuật này.