Để mai vàng Yên Tử nở đúng dịp lễ Tết, người ta thường chọn phương pháp vặt tuốt lá, tưới nước ấm và ủ đèn… để ép cây ra hoa.

Biện pháp thường được dùng hiện nay là vặt lá (với cây), tưới nước ấm và ủ đèn (với cành cây). Các kinh nghiệm này có được là do các hộ gia đình tự tìm tòi, hoặc tham khảo qua sách vở và các phương tiện truyền thống, chưa hộ gia đình nào được tham gia tập huấn hướng dẫn kĩ thuật chính thức.

Để cây mai ra hoa đúng thời điểm vào dịp tết, lễ hội chùa Yên Tử, người dân tiến hành tuốt lá của mai. Vào các năm không nhuận tuốt lá mai trước tết Nguyên Đán 40 ngày, nếu dự báo thời tiết có thể lạnh hơn, thì nên tuốt trước 45 ngày, vào các năm nhuận tuốt lá mai trước tết Nguyên Đán 35 ngày.

Tùy vào thời tiết khí hậu của năm đó: Nếu dự báo thời tiết lạnh hơn mọi năm thì tuốt sớm hơn dự kiến 3 - 5 ngày, nếu thời tiết dự báo nóng hơn thì làm ngược lại. Ngoài ra, còn tùy thuộc vào tình trạng sinh trưởng của cây: những cây sinh trưởng thân lá mạnh, đến thời điểm tuốt mà cây vẫn đang xanh tốt, lá màu xanh đậm thì tuốt sớm hơn, ngược lại những cây sinh trưởng kém, cây còi cọc, đến thời điểm tuốt, lá cây vàng, biểu hiện cằn cỗi thì tuốt muộn hơn những cây khác 3-5 ngày.

Để mai vàng Yên tử nở đúng dịp lễ Tết, người ta thường chọn phương pháp vặt tuốt lá, tưới nước ấm và ủ đèn… để ép cây ra hoa. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Để mai vàng Yên tử nở đúng dịp lễ Tết, người ta thường chọn phương pháp vặt tuốt lá, tưới nước ấm và ủ đèn… để ép cây ra hoa. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Trước khi tuốt lá 3 ngày, không tưới nước cho cây mai, hoặc tưới một lượng rất ít, đủ để cây duy trì hoạt động sống của cây, sao cho lá mai khô lại, gân lá nổi lên, cuống lá teo đi, thuận tiện cho việc tuốt lá mà không làm gãy cành dăm, ảnh hưởng đến mầm hoa. Cách tuốt: cầm cành mai tuốt, bẻ cuống lá ngược chiều lá mọc, khi tuốt lá không làm tổn thương đến mầm hoa, tuốt hết lá nhưng không được làm gãy cành mai. Có thể kết hợp tuốt lá và cắt tỉa các cành tăm, cành sâu bệnh và vệ sinh cho cây.

Những tác động để điều tiết nở hoa sẽ không làm thay đổi chất lượng đặc thù của hoa mà chỉ làm thay đổi thời gian ra hoa, hay mật độ hoa, lá trên cành (nếu được chăm sóc tốt). Thời gian điều tiết tối đa so với thời gian nở hoa tự nhiên không được quá lâu, tối đa chỉ 30 ngày.

Những tác động từ các yếu tố con người chỉ nhằm mục đích xây dựng nguồn sản phẩm để thương mại (số lượng, thời gian), những tác động về kỹ thuật đều không có những ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng hoa tự nhiên, đặc biệt là sự điều tiết về thời gian ra hoa. Vì vậy, những yếu tố kỹ thuật đang được người dân thực hành hiện nay không phải là yếu tố quyết định đến chất lượng của hoa, nó chỉ tác động trên các yếu tố khác về hình dáng và vẻ đẹp của cây. Tuy nhiên, những tác động này vẫn cần phải tuân thủ những nguyên tắc nhất định được mô tả ở trên.