Quyết tâm gìn giữ giống khoai Lệ Cần, từng bước làm thành thương hiệu cho loại khoai từng được Xuân Diệu làm thơ đề tặng của ông Nguyễn Trình đã cho trái ngọt khi với 4ha, ông thu lãi ròng hơn 300 triệu.

Những người dân ở xã Tân Bình, huyện Đak Đoa (Gia Lai) vẫn thường gọi ông Nguyễn Trình với cái tên thân thuộc là Tám Trình. Vùng đất đỏ bazan màu mỡ vốn thích hợp với rất nhiều loại cây trồng có giá trị. Hiểu được điều này, ông Trình cần mẫn, chăm chỉ làm lụng, gầy dựng những vườn tiêu, cà phê, cao su, bơ…đem lại thu nhập cao…

Ông Tám Trình rất tâm huyết với giống khoai lang Lệ Cần. Ảnh: P.L

Chúng tôi tìm đếm nhà ông Tám Trình khi ông vừa mới dỡ xong 4 ha khoai lang Lệ Cần. Tất cả đều được thương lái chuyển đi bán khắp nơi trong và ngoài tỉnh. Theo lời kể của ông Trình, giống khoai lang này được những người dân đi kinh tế mới đem từ Quảng Nam lên vào khoảng năm 1957.

Khi đó, khoai lang cũng chỉ được trồng như một loại cây lương thực, bổ sung vào bữa ăn hàng ngày của những người nông dân nghèo. “Tuy nhiên, giống khoai lang ấy khi được trồng trên vùng đất mới Lệ Cần (nay là xã Tân Bình, huyện Đak Đoa) lại cho năng suất cao hơn hẳn, củ lại có mùi thơm đặc trưng, rất ngọt và bùi. Cái tên “khoai lang Lệ Cần” hình thành từ đó”-ông Trình cho biết.

“Từ khi được phục tráng, khoai lang Lệ Cần đang tạo được dấu ấn trong lòng thực khách gần xa. Tôi mong muốn giống khoai này ngày càng được nhân rộng và được nhiều người biết tới, chỉ cần nhắc tới khoai lang là sẽ nhớ ngay Lệ Cần”-ông Trình chia sẻ.

Điều kỳ lạ hơn nữa là cũng giống khoai ấy, chỉ cần trồng cách vùng đất Lệ Cần khoảng 3-4 km là đã cho chất lượng không ngon bằng.

“Cách đây gần 8 năm, khi Trung tâm Nghiên cứu Giống cây trồng tỉnh thực hiện đề án “Phục tráng giống khoai Lệ Cần ở huyện Đak Đoa” có tiến hành kiểm tra mẫu đất thì thấy hàm lượng mangan ở đây cao hơn hẳn so với các nơi khác. Có lẽ vì vậy mà trồng khoai trên đất này cho chất lượng vượt trội so với vùng khác”-ông Trình giải thích thêm.

Từ trước tới nay, ông Trình chưa bỏ qua một mùa khoai Lệ Cần nào dù giá cả có lúc bấp bênh. Ông trồng khoai không chỉ vì lợi nhuận mà vì muốn gìn giữ giống khoai đặc sản nổi tiếng của địa phương. “Thật ra trồng khoai Lệ Cần rất dễ. Loại khoai này ít sâu bệnh, không tốn nhiều công chăm sóc, lại cho năng suất cao.

Củ khoai lang Lệ Cần khi luộc chín có mùi thơm đặc trưng, rất ngọt và bùi. Ảnh: KLLC.

Những năm trước, giá bán còn thấp. Khoảng 2 năm trở lại đây, tôi thấy trồng khoai đem lại lợi nhuận cao hơn so với trồng cà phê. Chi phí đầu tư khoảng 25-30 triệu đồng/ha, chỉ khoảng 3,5 tháng sau đã thu về lợi nhuận 80-90 triệu đồng/ha”- ông Trình cho biết.

Điều khiến ông Trình tự hào chính là việc góp phần giúp thương hiệu khoai lang Lệ Cần ngày càng được nhiều người biết tới. Trong đêm Gala nhân Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh vừa qua, khoai lang Lệ Cần của ông Trình vinh dự góp tên trong thực đơn cùng các món ẩm thực độc đáo của tỉnh nhà như gà nướng, cơm lam, heo sọc dưa…và được mọi người yêu thích.

Trong một lần về thăm tỉnh Gia Lai hồi mới giải phóng nhà thơ Xuân Diệu được vợ chồng nhà giáo người Huế Lê Nhược Thủy chiêu đãi món khoai lang Lệ Cần luộc. Ông nhón nhén ăn hết… một củ rồi ngồi thần ra. Sáng hôm sau trong cuộc nói chuyện trước mấy trăm công chúng yêu thơ và yêu… ông ở nhà văn hóa tỉnh ông đã đọc “hiến tặng”- từ của ông- cho người nghe một bài thơ nóng hôi hổi như… khoai luộc trong đó có hai câu… nổi tiếng- vì nhiều nhẽ- Cảm ơn vợ chồng anh giáo Huế/ Đãi tôi một bữa Lệ Cần khoai-theo Văn Công Hùng.